Afturábakhópurinn vill ekki standa á réttinum; betra sé að hörfa og lúffa fyrir Bretum

Póstmódernistar, evrókratar og allrahanda lið tilheyrir þessum takmarkaða hópi sem vill hafa vit fyrir okkur hinum og pína okkur til að greiða ólögvarða gerviskuld. Af hverju fara þau ekki að ráðum Ívars Páls Jónssonar og bjóðast til að borga þetta sjálf með öðrum sama sinnis? Halda þau ekki að þetta sé svo ósköp lítið, að það taki því varla að tala um það?

Stuðningsmenn Icesave boða til fundar

Var nokkurt samráð haft við andstæðinga Icesave-III? – og um Helga Áss og Lagastofnun!

Pólitískt skipuð landskjörstjórn, með Ástráð Haraldsson innanborðs, hefur skipað 12 lögfræðinga í 6 kjördæmi sem umboðsmenn fyrir báða hópa kjósenda, þá sem ætla að segja já eða nei. Þetta þykir kannski henta í stjórnkerfinu, en hefði ekki verið rétt að hafa samráð við hin fjögur samtök andstæðinga Icesave um skipan fulltrúa andstæðinga ólaganna? Þau samtök eru, í aldursröð:

1. InDefence
2. Þjóðarheiður – samtök gegn Icesave,
3. Samstaða þjóðar gegn Icesave (Kjósum.is),
4. AdvIce

Hinir tilskipuðu lögfræðingar eru eftirfarandi: 

Norðausturkjördæmi:   Já: Arnbjörg Sigurðardóttir, hdl.  Nei: Ingvar Þóroddsson, hdl. – Norðvesturkjördæmi:   Já: Pétur Kristinsson, hdl.  Nei: Ingi Tryggvason, hdl. – Suðurkjördæmi:   Já: Andrés Valdimarsson, hrl.  Nei:  Sigurður Jónsson, hrl.  – Reykjavíkurkjördæmi norður:   Já: Ásdís J. Rafnar, hrl.  Nei:  Hulda Rós Rúriksdóttir, hrl. – Reykjavíkurkjördæmi suður:  Já: Inga Björg Hjaltadóttir, hdl.  Nei:  Björn Jóhannesson, hdl. – Suðvesturkjördæmi:   Já: Eva Margrét Ævarsdóttir, hdl.  Nei: Hjördís E. Harðardóttir, hrl.

Hér var í gær birtur pistill: Tímabær yfirlýsing Samstöðu – aðhald að Lagastofnun HÍ, þar sem Helgi Áss Grétarsson kom við sögu – maður sem mælt hefur með bæði Icesave-I og Icesave-III. Hann ritaði grein í Fréttablaðið 14. nóv. 2008 undir heitinu 'Hver er ábyrgð ríkisins?' og segist þar reifa "öndverð sjónarmið" við það, sem "hefur verið haldið fram af virtum lögfræðingum (sjá m.a. grein Stefáns Más Stefánssonar og Lárusar Blöndals í Morgunblaðinu 15. október 2008) að íslenska ríkinu beri ekki lagalegar skyldur til að greiða kröfur breskra og hollenskra yfirvalda vegna hagsmuna innlánseigenda í Icesave-reikningum Landsbanka Íslands hf."

Það er athyglisvert, að Helgi Áss, sem þarna er kynntur sem "sérfræðingur við Lagastofnun við Háskóla Íslands", hefur þar einn milliþátt, 'Jafnræðislögin', þar sem ekkert er minnzt á hin sterku gagnrök Stefáns Más og Lárusar í málinu, þess efnis að hér hafi ekki verið brotin nein jafnræðisákvæði um mismunun á grundvelli þjóðernis. Helgi Áss tíundar aðeins það sem hann kallar sínar "augljós[u] spurningar hvort það sé í samræmi við lagaleg jafnræðisrök að íslenska ríkisvaldið grípi til róttækra aðgerða til að bjarga hagsmunum innlánseigenda í útibúum bankans á Íslandi en ekki í útibúum bankans í öðrum ríkjum innan EES- svæðisins."

Ennfremur er hann í þessari Fréttablaðs-grein sinni með þær langsóttu fullyrðingar, að 90% af innlánum í bankakerfinu hefðu þurft að vera til staðar í innlánstryggingakerfinu (þ.e. i Tryggingasjóði innstæðueigenda, TIF), en "samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga um innstæðutryggingar og tryggingakerfi fyrir fjárfesta nr. 98/1999 skal heildareign innstæðudeildar íslenska innlánatryggingakerfisins nema að lágmarki 1% af meðaltali tryggðra innstæðna í viðskiptabönkum og sparisjóðum á næstliðnu ári." – Þetta setur hann fram með þeim einfeldnings- eða einfaldaða hætti að nefna það ekki aukateknu orði, að þetta var nákvæmlega í samræmi við tilskipun ESB, 94/19/EC, um þetta sama!

Þar að auki ber að minna á þetta: "ESB segir ESA hafa reglulega staðfest ágæti regluverks Íslands" um tryggingasjóð innistæðueigenda.

Ennfremur hefur oft verið minnt á þá staðreynd, að ef TIF ætti að vera með nánast fullan sjóð til að tryggja megnið af bankainnistæðum, þá þyrfti iðgjaldið að vera svo margfaldlega umfram það, sem ESB-tilskipunin kveður á um, að bankarnir ættu þá harla lítið sem ekki neitt eftir til útlána sinna og til að standa undir vaxtagreiðslum innlána, rekstrarkostnaði sínum og væntanlega arði!  (Frh. neðar!)

  Helgi Áss var myndaður í lykilhlutverki með Steingrími og Jóhönnu við kynningu á Svavarssamningnum (myndartextinn var: "Helgi Áss Grétarsson, lögmaður, Steingrímur J. Sigfússon og Jóhanna Sigurðardóttir, kynna Icesave-samninginn."). Í textanum hér fyrir ofan kemur fram, að jafnvel haustið 2008 var hann farinn að mæla með Icesave-greiðslu-málflutningnum. Og nú er hann farinn að mæla með Icesave-III-samningnum!

Ekki hefur þó frétzt af því, að hann, sóma síns vegna, ætli að sitja hjá í Lagastofnun, þegar kemur að gerð hlutlauss kynningarefnis fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna 9. apríl !

Krafan á að vera: Enga hlutdræga menn í gerð þess kynningarefnis til almennings! 

Jón Valur Jensson. 

Fulltrúar já og nei kjósenda

Jón Helgi Egilsson hagfræðingur var frábær fulltrúi andstöðunnar gegn Icesave-samningnum í Silfri Egils

Til hamingju, þjóð, með frammistöðu Jóns Helga í Silfri Egils í dag, hann stóð sig afburðavel, rökvís, hnitmiðaður, með alla hluti á hreinu, ófeiminn við að vera beinskeyttur og að hafna röngum mótrökum. Líklegt er, að þetta framlag hans til umræðunnar hafi umtalsverð áhrif til að snúa ýmsum í málinu - og kannski enn frekar að hjálpa mörgum óákveðnum að taka afstöðu.

Jón Helgi hefur unnið Íslandi mikið gagn og á heiður skilinn. Hann er einn þeirra, sem tekið hafa þátt í starfi Samstöðu þjóðar gegn Icesave (Kjósum.is) og vinnur nú með AdvIce-hópnum – fjórðu samtökunum sem til hafa orðið í baráttu gegn Icesave-samningunum.

Silfur Egils verður endurtekið kl. 23.45 í kvöld. Þetta er þáttur, sem þið megið ekki missa af, og einvígi Jóns Helga við Vilhjálm Þorsteinsson, CCP- og Verne Holding-manninn, varaþingmann Samfylkingarinnar, byrjar þar líklega um eða fyrir kl. hálfeitt. Þátturinn er einnig kominn á netið, sjá hér: http://dagskra.ruv.is/sjonvarpid/4544852/2011/03/20/

Jón Valur Jensson.  

Gungan Gordon Brown guggnaði á Stóra bróður, traðkaði svo á þeim litla

Við fall bandaríska risabankans Lehman Brothers, um miðjan sept. 2008, sem setti heimskreppuna í 5. gírinn, þorði breska ríkisstjórnin ekki að beita hryðjuverkalögum á útibú hans í Bretlandi þrátt fyrir gífurlegt útstreymi breskra punda úr landi. Nei, málið var að bankinn var í eigu stóra bróður!

Gungan Gordon Brown lá hins vegar á því lúalaginu, um þrem vikum síðar, að sýna breskum kjósendum og reyndar heimsbyggðinni allri mátt sinn og megin með því að beita hryðjuverkalögum gagnvart Landsbankanum (með útibú í Bretlandi) í eigu minnsta bróðurins í NATO.

Glætan að íslenska þjóðin, sem nú hefur fengið ákvörðunarvaldið í sínar hendur, fari að verðlauna þetta löðurmannlega athæfi Breta með því að samþykkja ósanngjarnar og ólögvarðar kröfur þeirra.

Verum ósmeyk og segjum afdráttarlaust NEI, minnug þess að við höfðum fullan sigur gegn yfirgangssömum Bretum í öllum þremur þorskastríðunum!!!

Daníel Sigurðsson.

Sjómenn eiga líka kosningarrétt!

Sjómönnum, 500 til 1000 manns, er gróflega mismunað af landskjörstjórn í væntanlegri þjóðaratkvæðagreiðslu um Icesave. Það er ekki nóg að hugsa um Íslendinga erlendis, heldur ber að virða rétt allra í þessu máli – líka þeirra sem eru nýfarnir í 30 daga túr út á sjó!

Lesið merkilega og hneykslanlega frétt í Fréttabl. í gær: Fá ekki að kjósa um Icesave, en þar segir svo:

• Sjómenn á þeim frystitogurum sem fóru til veiða í vikunni, ná ekki í land til þess að kjósa um Icesave-lögin. Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hefst ekki fyrr en 16. mars og kosið verður um lögin 9. apríl. Frystitogarar eru flestir um 30 daga á sjó 
• Okkur finnst þetta orðið svolítið hart þegar við sem erum í 30 daga túrum eigum ekki kost á því að kjósa,“ segir [Bergþór ... á ...]. „Þetta var eins í stjórnlagaþingskosningunum, þar sem þetta var allt of stuttur tími.“ 
• Bergþór segir að fjöldi þeirra sjómanna sem ekki ná að kjósa um Icesave vegna þess að þeir eru til sjós, sé á bilinu 500 til 1.000 manns.
• „Þetta er mikill fjöldi sem hefur ekki tækifæri til að nýta lýðræðislegan rétt sinn með því að kjósa,“ segir hann. Á Hrafni GK 111 eru 26 manns í áhöfn. Bergþór segir mikla óánægju ríkja meðal áhafnarinnar vegna málsins . Hann hafi sent athugasemdir til ráðuneytisins og umboðsmanns Alþingis, en ekki fengið nein haldbær svör. 
• „Í venjulegum kosningum hefur fresturinn verið það langur að þó við séum 30 daga úti, þá náum við samt að kjósa,“ segir hann. - sv  (Fréttinni lýkur.)

Þetta er mikið réttlætismál fyrir íslenzka sjómenn. Stjórn Þjóðarheiðurs krefst þess, að þeim verði gert kleift að kjósa eins og öðrum borgurum landsins.

Einn maður: eitt atkvæði – það á líka við hér!

JVJ skráði. 

Kosið í sendiráðum ytra

Girnilegur Moggi gleður Icesave-andstæðinga

Þannig er hann í dag. Í 1. lagi er þar glæsigrein eftir Ívar Pál Jónsson, 'Borgið þetta þá sjálf'. Pistlarnir á leiðarasíðunni gerast varla betri en þessi. Í 2. lagi: '9 sinnum nei' e. Guðm. Franklín Jónsson. 3.: Friðrik Theódórsson: 'Atlögur Breta og eðlileg samskipti þjóða'. Allt frábær skrif, sem undirritaður las með mikilli ánægju og aðdáun á rökleikni höfundanna og þekkingu.

Svo er þarna lærdómsríkur leiðari um tíðindaverða samþykkt leiðtogafundar ESB um síðustu helgi að stíga "enn eitt skref ... til að þoka ESB nær þjóðríki og fjær sambandi ríkja"; það mál kemur reyndar ekki Icesave við, þótt frasagnarvert sé.

En í fyrrnefndar vopnasmiðjur geta menn farið og fundið sér rök við hæfi í baráttunni fyrir hag Íslands í þjóðaratkvæðagreiðslunni eftir 25 daga.

Jón Valur Jensson. 

Bréf Samstöðu til Sigmars Guðmundssonar með alvarlegum ábendingum um rangfærslur og sitthvað sem betur mátti fara í Kastljóss-viðtali við Lárus Blöndal

Sigmar Guðmundsson, þáttastjórnandi  hjá RÚV. [e-mail] 

 

Sæll Sigmar.  

  

Vegna viðtals sem þú tókst við Lárus Blöndal í Kastljósi 02. marz 2011 viljum við félagar í Samstöðu þjóðar gegn Icesave koma á framfæri athugasemdum er varða Icesave-málið. Að okkar mati hallar Lárus gróflega réttu máli og viljum við rökstyðja það álit með nokkrum orðum. Jafnframt bendum við á skyldur RÚV að »gæta fyllstu óhlutdrægni« og »veita hlutlæga fréttaþjónustu«.  

 

Samstaða þjóðar gegn Icesave stóð fyrir undirskriftasöfnuninni á kjósum.is, þar sem yfir 40.000 manns gengu til liðs við okkur. Markmið Samstöðu þjóðar gegn Icesave er að Icesave-kröfum Bretlands og Hollands verði hafnað. 

 

 

Virðingarfyllst, 

 

Samstaða þjóðar gegn Icesave. 

 [ath.: Þetta verkefni var falið eftirfarandi hópi innan Samstöðu (innskot hér, jvj):]

 

Loftur Altice Þorsteinsson   [e-mail]

Helga Þórðardóttir   [e-mail]

Jón Valur Jensson   [e-mail]

Gústaf Adolf Skúlason   [e-mail]

Borghildur Maack   [e-mail]

Baldur Ágústsson   [e-mail]

Sigurbjörn Svavarsson   [e-mail] 

 

 

Athugasemdir Samstöðu þjóðar gegn Icesave:

 

 

  1.  Lárus Blöndal hefur haldið því fram að lögsaga Íslands væri varin með Icesave-samningum-III. Ekkert gæti verið fjær sanni, því að í flestum samningunum 10 sem þjóðinni hafa verið færðir undir heitinu Icesave-III eru ákvæði sem afsala lögsögu landsins fullkomlega. Dæmigert ákvæði af þessu tagi er eftirfarandi:

 

»Lögsaga og réttarframkvæmd. Þessi samningur og öll atriði, kröfur eða deilur sem rísa kunna vegna hans eða í tengslum við hann, hvort sem um er að ræða samningsbundin atriði eða ósamningsbundin, skulu lúta lögum Bretlands og vera túlkuð samkvæmt lögum Bretlands.«

 

  2.  Lárus Blöndal gefur í skyn að gjaldeyrishöftum verði viðhaldið um langa hríð, vegna þess að annars fari hagkerfið úr skorðum. Af þessu leiði að gjaldeyrisáhætta sé lítil á Icesave-samningunum. Á það má benda að gjaldeyrishöft eru brot á EES-samningnum og því geta Bretland og Holland kollvarpað  þeim  með litlum fyrirvara. Staðreynin er sú að eina brotið sem Ísland hefur framið gegn EES-samningnum er gjaldeyrishöftin. Stór áhætta liggur í að þessi höft við frjálst fjármagnsflæði verði afnumin og það getur hæglega skeð ef Icesave-lögin verða samþykkt á þjóðaratkvæðinu 09. apríl.   

 

  3.  Ef Icesave-lögin verða samþykkt, munu tugir milljarða verða greiddir strax og er sú greiðsla skilgreind sem áfallnir vextir. Ekki mun króna af þessum milljörðum verða endurgreidd úr þrotabúi Landsbankans. Raunar munu engir vextir verða endurgreiddir, né innifaldir í endurheimtum úr þrotabúi Landsbankans, verði Icesave-lögin samþykkt.

 

  4. Lárus og aðrir starfsmenn ríkisins tala um góðar heimtur úr þrotabúi Landsbankans, en samt vildiBretland og Holland ekki taka þá áhættu að bíða eftir uppgjöri þrotabúsins. Ef það er svo að þrotabúið mun eiga fyrir forgangskröfum, væri þá ekki ráð að bíða með Icesave-samningana þangað til það er komið í ljós ?  Ef lögsögu Íslands verður afsalað með Icesave-lögunum, er verulegar líkur að forgangskröfum samkvæmt Neyðarlögunum verði hafnað og þá skipta heimtur úr þrotabúinu engu máli, þar verður lítið til skiptanna.   

 

  5. Ef Icesave-lögin verða samþykkt í þjóðaratkvæðinu 09. apríl 2011, má óttast að Neyðarlögin verði afnumin af hinum Hollendska dómstóli sem mun dæma eftir lögum Bretlands en ekki Íslands. Forgangsröð kröfuhafa við gjaldþrot er mjög mismunandi eftir löndum. Afsal lögsögunnar með samþykkt Icesave-samninganna  yrðu stórkostleg mistök, sem ekki munu einungis afsala lögsögu Íslands yfir Neyðarlögunum, heldur einnig Gjaldþrotalögunum ásamt Innistæðu-tryggingalögunum.

 

  6. Talsmenn ríkisstjórnarinnar hafa með loðnu orðalagi talað um ákveðnar líkur fyrir hinu og þessu varðandi Icesave-samningana. Hins vegar er hægt að sýna framá að líkur fyrir ákæru ESA fyrir EFTA-dómstólnum eru hverfandi. Þótt komi til ákæru eru óverulegar líkur fyrir sakfellingu EFTA-dómstólsins. Þá er eftir að fara með málið fyrir héraðsdóm og Hæstarétt. Að Hæstaréttur dæmi almenning á Íslandi til sektargreiðslu vegna gjaldþrots einkabanka er nánast fjarstæðukennt. Þegar allur þessi ferill er skoðaður saman, er hægt að færa stærðfræðileg rök fyrir því að útilokað er að sektardómur bíði Íslendinga, þótt Icesave-lögunum verði hafnað.  

 

  7. Stór hluti af eignum þrotabús Landsbankans er 310 milljarða króna skuldabréf sem NLB er greiðandi að. Tilurð þessa skuldabréfs er mörgum undrunarefni og aðkoma ríkissjóðs að útgáfu þess hefur ekki verið upplýst. Skuldabréfið mun upphaflega hafa verið að nafnverði 280 milljarðar, en með vöxtum og gengistryggingu er það komið í 310 milljarða. Þetta skuldabréf er tryggt með skuldabréfum Íslendskra félaga og það getur því ekki talist mjög traust. Ef  skuldabréfið er með beinni eða óbeinni bakábyrgð ríkisins, er það ekki bara ótraustur pappír heldur tifandi tímasprengja fyrir ríkissjóð. 

 

  8. Ítrekað hefur verið tilkynnt um seinkun á útgreiðslum úr þrotabúi Landsbankans og núna til 01. ágúst 2011. Mjög líklegt er að frekari seinkanir verði og uppgjör bankans gæti tekið mörg ár í viðbót. Samkvæmt Icesave-lögunum verða allan þann tíma reiknaðir vextir sem nema tugum ef ekki hundruðum milljóna. Þessir vextir verða einungis greiddir ef Icesave-lögin verða samþykkt. Hins vegar ef Icesave-lögin verða felld og hið ómögulega skeður að Hæstiréttur dæmi almenning til að greiða kröfur Bretlands og Hollands, þá verða vextir ekki greiddir langt aftur í tímann og líklega engir vextir.

 

  9. Fram kom hjá Lárusi að Landsbankinn hefur ekki hafnað kröfum vegna heildsöluinnlána. Þetta gerðu hins vegar þrotabú Glitnis og Kaupþings. Nú er rekið kröfumál fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur, þar sem reynt er að hnekkja Neyðarlögunum og fá heildsöluinnlánin viðurkennd sem forgangskröfur. Þetta mun örugglega ekki takast á meðan lögsaga Íslands gildir. Hins vegar um leið og lögsögunni er afsalað með samþykkt Icesave-laganna, munu Neyðarlögin ekki halda. Raunar munu kröfuhafarnir strax drífa sig til Haag og reka mál sitt undir lögsögu Bretlands .

 

10. Rangfærslur eru hafðar uppi um áminningarbréf ESA frá 26. maí 2010. Þær áminningar voru að lang mestu leyti dregnar til baka í úrskurði ESA frá 15. desember 2010. Þar voru Neyðarlögin til meðferðar og úrskurðað um tvö atriði: a) Forgangur innistæðueigenda og b) Framkvæmd FME á yfirfærslum úr gömlu bönkunum yfir í þá nýgju. ESA úrskurðaði að engin samningar, lög eða tilskipanir hefðu verið brotin. Enginn ágreiningur er því um að neyðarlögin munu halda, en samt er hótunum haldið áfram um mismunun innistæðu-eigenda, innan lands og utan. Allt er þetta mál í uppnámi ef lögsögunni verður afsalað með Icesave-lögunum.  

 

 

11. Neyðarlögin fjölluðu um tvö atriði, a) Stofnun nýrra banka og b) Forgang krafna frá innistæðu-eigendum í þrotabú banka . Af hótunum ESA stendur bara eftir hugsanleg mismunum innlendra og erlendra innistæðu-eigenda. Gegn þessum hótunum er hægt að tefla sterkum rökum og má nefna eftirfarandi:

 

• Neyðarlögin fjölluðu ekki um mismunun innistæðu-eigenda og því er langsótt að halda því fram að þau hafi mismunað. Neyðarlögin sem slík bera ekki ábyrgð á hugsanlegri mismunun. Framkvæmd laganna gæti hafa valdið mismunun, sem væri þá fólgin í að innistæðu-eigendur erlendis hafi ekki fengið greiddar sínar innistæður.

• Allir innistæðu-eigendur erlendis hafa fengið greitt og þeir eiga engar kröfur lengur á TIF. Greiðslurnar voru gerðar að frumkvæði stjórnvalda í Bretlandi og Hollandi. Ríkisstjórnir þessara ríkja hrifsuðu til sín lögsögu Íslands og sköpuðu sér með því skýra skaðabótaábyrgð. Ekki er því hægt að ákæra Ísland fyrir brot á tilskipun Evrópusambandsins um lágmarkstryggingu. Hugsanlega eru einhverjar lögvarðar kröfur á hendur TIF, en alls ekki á hendur almenningi á Íslandi.

·       Ólögleg inngrip ríkisstjórna Bretlands og Hollands í atburðarásina urðu þess valdandi að Íslendsk stjórnvöld áttu ekki möguleika að beita erlendis sömu úrræðum og beitt var hér heima. Ríkisstjórnir Bretlands og Hollands áttu kost á að fylgja lagalegu fordæmi Íslands, en kusu á eigin ábyrgð að fara aðra og ólöglega leið. Hafi mismunun átt sér stað var hún á ábyrgð Bretlands og Hollands.

 

·       Landsbankinn var með fullar innistæðu-tryggingar í Bretlandi og Hollandi, auk lágmarkstryggingar ESB hér heima. Ábyrgð tryggingasjóðanna FSCS og DNB er því sameiginleg með TIF. Trygginga-iðgjöld eru greidd af fjármálfyrirtækjum ríkjanna þriggja. Ef einhver kostnaður vegna Icesave eru óuppgerður, þá er það mál bankanna í þessum löndum. Ekki reyndist nauðsynlegt að hækka iðgjöld bankanna til FSCS og DNB vegna Icesave, þannig að ólíklegt er að bankar í Bretlandi og Hollandi muni stefna þrotabúum föllnu bankanna á Íslandi.

 

 

12. Lárus hefur haldið því fram að kostnaði af Icesave-málinu hafi verið skipt á milli aðila. Þetta er rangt, því að fyrir liggur, að með Icesave-samningunum fá Bretar og Hollendingar allan sinn kostnað greiddan og taka enga áhættu af gengis-falli krónunnar, slökum innheimtum úr þrotabúi Landsbankans, seinum greiðslum úr þrotabúinu, minnkandi þjóðartekjum Íslands og öðrum óvisuþáttum. Jafnframt er vitað að nýlenduveldin voru tilbúin að semja um núll vexti og það var bara kjánaskapur Íslendsku samninganefndarinnar sem kom í veg fyrir að sú staðreynd kæmi upp á yfirborðið. 

 

13. Á það má benda að Landsbankinn var með fullar innistæðu-tryggingar í Bretlandi og Hollandi. Þar voru því fyrir hendi tryggingar sem voru hærri en lágmarkstrygging ESB. Minna má á að tilskipanir ESB tala um innistæðu-trygginga-kerfi í fleirtölu og ekkert bannar bönkum að vera með margfaldar tryggingar. Þess skal getið, að Landsbankinn fekk starfsleyfi í Bretlandi í desember 2001 og hann fekk viðbótartryggingu hjá FSCS fyrir Icesave í júlí 2006 (FSA No. 207250). Aðild Landsbankans að tryggingasjóðnum FSCS var til dæmis staðfest með yfirlýsingu FSA frá 08. marz 2010: 

 

»Landsbanki Íslands var með rekstrarheimild í Bretlandi frá desember 2001, sem FSA (Fjármáleftirlit Bretlands) veitti. Bankinn hafði starfsstöð í London og sem rekstraraðila í Bretlandi bar honum skylda að taka aukatryggingu hjá FSCS (Tryggingasjóður Bretlands) í samræmi við kröfur sjóðsins. Þess vegna gátu viðskiptavinir bankans í Bretlandi verið vissir um hvaða innistæðu-tryggingar þeir nutu. Við getum staðfest að FSCS greiðir innistæðu-eigendum fullar bætur, óháð þeim iðgjöldum sem greidd hafa verið vegna þeirra.«

 

14 .Þeir sem vilja hafna dómstólaleiðinni ættu að íhuga að dómstólaleiðin er löngu hafin. Haustið 2008 (13. október) dæmdi til dæmis Héraðsdómur Amsterdam (Rechtbank Amsterdam, einn af 19 héraðsréttum Hollands) eftir Hollendskum lögum að kyrrsetning eigna Landsbankans væri heimil. Kyrrsetningin gilti í 18 mánuði, en þegar gerð var frekari krafa um kyrrsetningu úrskurðaði dómstóllinn (08. marz 2010) að hann hefði ekki lögsögu í málinu og hafnaði beiðninni. Einnig má nefna ákærur fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur þar sem reynt er að hnekkja Neyðarlögunum og fá heildsöluinnlán viðurkennd sem forgangskröfur. Úrskurður ESA frá 15. desember 2010 er einnig hluti af dómstólaleiðinni. Lögsaga Íslands gildir, svo framarlega sem henni verður ekki afsalað með Icesave-lögunum. 

 

15 .Sóma síns vegna verða Íslendingar að krefjast dómsúrskurðar, vegna þeirrar efnahagsstyjaldar sem Bretland og Holland hafa háð gegn okkur. Eftir beitingu hryðjuverkalaganna gegn Íslendskum hagsmunum og misbeitinu aðstöðu sinnar hjá AGS og fjármálstofnunum í Evrópu, getur þjóðin ekki gengið til eðlilegra samninga við kúgara sína. Íslendingar verða að fá rétt sinn staðfestan af dómstólum, þótt einhver lítilvæg áhætta sé með því tekin. Þjóðarheiður liggur við að beygja sig ekki fyrir ólöglegu ofbeldi. Alþjóðasamfélagið krefst þess að lög og réttur gildi í samskiptum þjóða og kúganir eins og nýlenduveldin hafa beitt gegn Íslandi verði fordæmdar. 

 

16. Lárus Blöndal virðist ekki skilja muninn á greiðslum til Breta og Hollendinga, sem munu hverfa út úr hagkerfinu og greiðast með gjaldeyri og sem byggja á forsendulausum kröfum og hins vegar fjárfestingum ríkisins í innlendum fjármálafyrirtækjum eins og Sjóvá og Sparisjóði Keflavíkur. Innlendu fjárfestingarnar eru í versta falli tilfærsla á milli dálka í bókhaldi ríkisins, en í bezta falli arðsöm fjárfesting. Er ekki ábyrgðarhluti að maður sem ekki skilur þetta skuli vera ráðinn til að veita almenningi upplýsingar um Icesave, stærstu ákvörðun sem tekin hefur verið í Íslandssögunni  ?

 

17. Draga verður í efa trúverðugleika stjórnvalda og þá fulltrúa þeirra Lárusar Blöndal. Ekki er eins og Icesave-III sé fyrsta tilraun þessa fólks til að láta almenning á Íslandi greiða forsendulausar kröfur Bretlands og Hollands. Landsmenn hafa horft uppá ríkisstjórnina reyna að fá samþykki fyrir Icesave-I og Icesave-II, með þvingunum, blekkingum og hreinum lygum. Hvers vegna ættu landsmenn að trúa einu orði þessa fólks, sem kosið var á Alþingi áður en Icesave-deilan kom til umræðu og sem skoðanakannanir sýna að nýtur mjög takmarkaðs trausts hjá almenningi ? Ekki er sæmandi að bjóða uppá annað en hlutlausan kynningaraðila. Icesave-málið er í fullkomnum ógöngum og kynning málsins fram að þessu lyktar ekki af neinu öðru en myrkraverkum. 

 

18. Við kynningu Icesave-málsins er beitt aumkunarverðum áróðursbrellum eins og þeirri fullyrðingu að Landsvirkjun njóti ekki lánstrausts erlendis vegna Icesave-deilunnar. Landsvirkjunmalar gull, því að árlegur hagnaður þessa fyrirtækis verður minnst 20 milljarðar í fyrirsjánlega framtíð. Ef slíkt fyrirtæki nýtur ekki lánstrausts í heimi hækkandi orkuverðs, þá merkir það að aðrar þjóðir hafa tekið upp þann hátt Íslendskra stjórnvalda að draga allt fjármagn inn í seðlabanka landanna. Það merkir auðvitað fullkomna stöðnum efnahagslífs heimsins, eins og ríkisstjórn Íslands hefur tekist að gera hér á landi. Gjarnan er hótað að Evrópski fjárfestingabankinn, sem er pólitísk stofnun, vilji ekki lána Landsvirkjun. Samt fekk Landsvirkjun lánaða 10 milljarða Króna (70 milljónir Evra) hjá bankanum 21. september 2010. Þessar hótanir eru orðnar hlægilegar. 

 

19. Lárus Blöndal er að reyna að koma því inn hjá landsmönnum að hann sé aðal samningamaður Íslands. Hvers vegna stóð hann þá ekki fast á lögsögu landsins og varði þannig sjálfstæði þess ? Beitt er blekkingum um áhrif þess að færa Icesave-dómstólinn frá London til Haag. Hvers vegna var ekki vikið eina orði að beitingu Breta á hryðjuverkalögunum gegn Íslendingum ? Hvers vegna var bara hlutstað á hótanir nýlenduveldanna, en beiting hryðjuverka laganna ekki kærð hið snarasta til ESA (Eftirlitsstofnunar EFTA) ? Við eigum miklu hærri kröfur á hendur Bretum en nokkru sinni hafa verið nefndar í Icesave-málinu. Trúverðugleiki Lárusar Blöndal er enginn.

Nýlenduveldunum veitt sjálfdæmi um Icesave-samningana !

Undirlægjustefna ríkisstjórnarinnar hefur verið fullkomnuð. Með Icesave-III er fullkomlega og óbærilega afsalað lögsögu Íslands og staðreyndin er sú að Icesave-III er stærðargráðu verri en Icesave-I eða Icesave-II. Með Icesave-III er Bretlandi og Hollandi veitt sjálfdæmi um allt Icesave-málið, bæði það sem skráð er í samningana 10 og það sem ekki er skráð. Svona birtast landráð ríkisstjórnarinnar og samninganefndar hennar:

1. Ágreiningur um Icesave-málið, sem báðir aðilar geta framkallað, fer fyrir Alþjóðagerðardóminn með formlegt aðsetur í Haag, en skal funda í London.

2. Þrír menn skipa dóminn og velja nýlenduveldin einn gerðarmann, ríkisstjórn Íslands annan og gerðarmenn sameiginlega forseta dómsins, að tilnefningu aðalframkvæmdastjóra Alþjóðagerðardómsins. Nýlenduveldin munu því hafa meirihluta í gerðardómnum sem að auki verður skipaður embættismanni sem ríkisstjórn Íslands velur og mun því verða til skrauts og til að blekkja almenning á Íslandi.

3. Undirstrikað er að gerðardómnum er ætlað að kveða upp úrskurði, en ekki leita sátta. Þetta merkir að gerðardómurinn mun dæma án rökræðu eða sannleiksleitar. Meirihluti gerðardómsins mun ekki virða fulltrúa Íslands viðlits.

4. Alger leynd mun hvíla yfir störfum gerðardómsins, þannig að engin mun geta gagnrýnt störf hans með efnisrökum.

5. Niðurstöður dómsins eru »endanlegar og bindandi«. Útilokað verður að vísa niðurstöðum til æðra dómsstigs, sama hversu ósanngjarnar þær verða.

Þetta fyrirkomulag við afgreiðslu ágreinings merkir að verði Icesave-lögin samþykkt munu nýlenduveldin hafa sjálfdæmi um öll atriði sem varða Icesave-málið í heild, hvort sem um er að ræða samningsbundin atriði eða ekki. Icesave-III er því stærðargráðu verri en fyrri samningar og samningarnir marka nýgjan kafla í samskiptum ríkja.

Aldrei áður í mannkynssögunni hefur sjálfstætt ríki afsalað sér lögsögu sinni og sjálfstæði með jafn fullkomnum hætti og ríkisstjórn Íslands er reiðubúin að gera. Niðurlægingin er svo fullkomin að menn sundlar af hryllingi.

Grein 10.9: »Lögsaga og réttarframkvæmd. Þessi samningur og öll atriði, kröfur eða deilur sem rísa kunna vegna hans eða í tengslum við hann, hvort sem um er að ræða samningsbundin atriði eða ósamningsbundin, skulu lúta lögum Englands og vera túlkuð samkvæmt lögum Englands.«

Grein 10.10: Gerðardómur. (a) LEITA SKAL ÚRSKURÐAR GERÐARDÓMS VEGNA HVERS KYNS ÁGREININGS, MÁLSHÖFÐUNAR EÐA MÁLAREKSTURS AF HÁLFU EÐA GEGN EINHVERJUM SAMNINGSAÐILA VARÐANDI SAMNING ÞENNAN EÐA VEGNA HANS, HVORT HELDUR ER INNAN EÐA UTAN SAMNINGA, Þ.M.T. ÁGREININGUR, MÁLSHÖFÐUN EÐA MÁLAREKSTUR VARÐANDI TILVIST, GILDI, GERÐ EÐA UPPSÖGN ÞESSA SAMNINGS ("ÁGREININGUR"), OG SKAL HANN VERA ENDANLEGUR OG BINDANDI Í SAMRÆMI VIÐ REGLUR ALÞJÓÐA-GERÐARDÓMSINS SEM TELJAST FELLDAR INN Í ÞETTA ÁKVÆÐI MEÐ TILVÍSUN, ÞÓ EKKI AÐ ÞVÍ MARKI SEM ÞÆR VARÐA RÍKISFANG GERÐARDÓMSMANNA.

(b) Við gerðardómsmeðferð, sbr. a-lið hér að framan:

• (i) skulu gerðardómsmenn vera þrír,
• (ii) ef allir samningsaðilar eru aðilar að gerðardómsmeðferðinni, skulu (A) endurgreiðsluaðilar sameiginlega tilnefna einn gerðardómara (tilnefni endurgreiðsluaðilarnir ekki sameiginlega gerðardómara þá skal með fara skv. 2. mgr. 7. gr. reglna Alþjóðagerðardómsins), og (B) fjármálaráðuneyti Bretlands tilnefna einn gerðardómara og hinir tveir tilnefndu skulu velja þriðja dómarann sem skal vera forseti gerðardómsins,
• (iii) aðalframkvæmdastjóri Alþjóðagerðardómsins skal annast tilnefningar,
• (iv) gerðardómsmeðferðin skal fara fram í London, Englandi,
• (v) þingmálið skal vera enska,
• (vi) reglur Alþjóðasamtaka lögmannafélaga (IBA) um öflun sönnunargagna við alþjóðlega gerðardóma frá 29. maí 2010 skulu gilda,
• (vii) gerðardómurinn skal gera það sem í hans valdi er til að komast að endanlegri niðurstöðu innan tólf mánaða frá tilnefningu þriðja gerðardómarans sem er í forsæti gerðardómsins, og skal stýra málsmeðferðinni í samræmi við það,
• (viii) gerðardómurinn skal kveða upp úrskurð sinn í samræmi við ensk lög (en ekki, til að fyrirbyggja vafa, sem amiable compositeur eða ex æquo et bono), og
• (ix) allir samningsaðilar, gerðardómsmenn, aðalframkvæmdastjórinn og alþjóðaskrifstofa Alþjóðagerðardómsins skulu virða trúnaðarkvaðir um að yfir standi gerðardómsmeðferð og hverjar þær upplýsingar sem þeim berast í tengslum við slíka málsmeðferð.

 

Loftur Altice Þorsteinsson.

Jóhanna biður um launalækkun

Bretar og Hollendingar myndu tapa fyrir dómi

Sjö hæstaréttarlögmenn rita nú einn pistil á dag (alls tólf á næstu dögum) um Icesave-III í Fréttablaðið. Því miður ber lítið á þeim í blaðinu, enda örstuttir og myndlausir. Hér er sá fyrsti:

Þeir myndu tapa fyrir dómi

Sjö hæstaréttarlögmenn skrifa:

Af hverju hafa Bretar og Hollendingar ekki stefnt íslenska ríkinu fyrir dóm til greiðslu á Icesave-kröfunum fyrst þeir telja okkur eiga að borga?

Það er þýðingarmikið að Íslendingar átti sig á svarinu við þessari spurningu: Þessar kröfuþjóðir vita að þær myndu að öllum líkindum tapa slíkum málum. Þær vita að þær munu ekki ná fram kröfum sínum á hendur íslensku þjóðinni nema hún taki á sig skuldbindingar til að greiða með samningi.

Góðir Íslendingar, við skulum ekki láta það eftir þeim. Fellum Icesave-lögin.

• Brynjar Níelsson hrl.
• Björgvin Þorsteinsson hrl.
• Haukur Örn Birgisson hrl.
• Jón Jónsson hrl.
• Reimar Pétursson hrl.
• Tómas Jónsson hrl.
• Þorsteinn Einarsson hrl.

Tengd grein á Vísi.is: 

Sjö hæstaréttarlögmenn hvetja til þess að Icesave verði fellt

Geta má þess, að óvenjumikill fjöldi manna, 2401, hefur gefið til kynna Facebókar-velþókknun sína með þessari grein.

ÍSLENDINGAR SKULDA EKKERT: Alain Lipietz.

            Alain Lipietz.

Á sama tíma ætluðu tvær aðrar evrópskar þjóðir, Bretar og Hollendingar, að krefjast þess að umræddar skuldir yrðu greiddar. Evrópskir fjölmiðlar (ekki síst þeir hægrisinnuðu, sem og viðskipta- og fjármálamiðlarnir) lýstu vanþóknun sinni þegar þeir áttuðu sig á því hve fáránlegar kröfur ríkisstjórna landanna tveggja eru. - - - - -

Skuld Icesave er ekki skuld sem hið opinbera stofnaði til heldur einkaaðilar. Hvað gerðist eiginlega? Þegar þetta litla fiskimannasamfélag – sem er álíka fjölmennt og meðalstór borg í Bretlandi - gerðist aðili að EES, hófu menn að losa höft á fjármálastarfsemi. Fámennur hópur frammámanna, bankamanna og hægrisinnaðra stjórnmálamanna notfærði sér miskunnarlaust þessa nýju stöðu. Settur var saman afar rýr lagabálkur sem gerði bönkunum kleift að hefja starfsemi á alþjóðavísu. Starfsemi þeirra tútnaði út og varð á skömmum tíma meira en áttföld þjóðarframleiðsla Íslands.

Í reynd fóru 90% af starfsemi íslensku bankanna fram erlendis, mest í Bretlandi og Hollandi. Til þess að opna útibú í löndum Evrópusambandsins urðu íslensku bankarnir að uppfylla skilyrði tilskipunar Evrópusambandsins 94/19/ EC þar sem sérhvert land er skyldað til að koma á fót „innistæðutryggingakerfi“.

Það er tryggingasjóður í heimalandinu, sem fjármagnaður er með hluta þeirra fjármuna sem lagðir eru inn á reikninga viðkomandi fjármálafyrirtækis og er ætlað að tryggja innistæður sem nemur 20000 evrum. Íslenski innistæðutryggingasjóðurinn tryggir ekki nema lítinn hluta af þessum innlánum bankanna, en menn mátu það svo að ólíklegt væri að eignir þeirra allra gufuðu upp samtímis.

Var íslenski innistæðutryggingasjóðurinn ef til vill mjög veikburða? Var eftirlitið með honum ef til vill sérstaklega lélegt? Richard Portes, forseti Royal Economic Society var ekki þeirrar skoðunar. Hann skrifaði í opinberri skýrslu árið 2007 : «The institutional and regulatory framework appears highly advanced and stable. Iceland fully implements the directives of the European Union’s Financial Services Action Plan (unlike some EU member states)».

Þetta var «well informed common wisdom», hin vel upplýsta almenna viska fjármálaheimsins, greining sem einn glæsilegasti fulltrúi hans, Breti sem orðaður hefur verið við Nóbelsverðlaunin, bauð almenningi uppá. - - - - -

Ísland brást við bankakreppunni eins og önnur ríki og var raunar með þeim fyrstu. Var innistæðutryggingasjóðurinn þar of veikburða til að geta tryggt innistæðurnar? Íslenska ríkisstjórnin hækkaði strax ábyrgðina gagnvart sparifjáreigendum. En hún hafði ekki sama bolmagn og stóru þjóðirnar til að lána innlendum bönkunum gríðarlegar upphæðir til að bjarga þeim.

Þá greip breska ríkisstjórnin til sinna ráða og gerði tvennt í einu: Hún gerði eignir íslensku fjármálafyrirtækjanna upptækar og bauð þeim Bretum sem áttu innistæður í Icesave tryggingu. Sama gerði ríkisstjórn Hollands. Bar þessum þremur ríkisstjórnum einhver lagaleg skylda til að hækka innistæðutrygginguna upp fyrir þá upphæð sem innistæðutryggingasjóðurinn réð við að greiða þeim sem lögðu inn á reikninga hjá Icesave?

Tilskipun Evrópusambandsins sem fjallar um þetta efni (94/19/EC1) er alveg afdráttarlaus um þetta atriði: Svarið er Nei! „Tilskipun þessi getur ekki gert aðildarríkin eða lögbær yfirvöld þeirra ábyrg gagnvart innistæðueigendum ef þau hafa séð til þess að koma á einu eða fleiri kerfum viðurkenndum af stjórnvöldum...“

Ég var eftirlitsaðili, svokallaður „shadow reporter“ fyrir þingflokk Græningja á Evrópuþinginu, í bæði skiptin sem breytingar voru gerðar á tilskipun 94/19/EC. Í þeirri vinnu kom aldrei til greina að endurskoða það grundvallaratriði að opinberir aðilar skuli ekki gangast í ábyrgð fyrir skuldir einkaaðila.

Ríkisstjórnir Íslands, Bretlands og Hollands höfðu auðvitað fullan rétt til að bæta það sem uppá vantaði til að innistæðutryggingasjóðirnir á hverjum stað nægðu. Þegar kreppan skall á var það jafnvel skylda þeirra að gera það, koma þannig í veg fyrir ólgu í þjóðfélaginu og viðhalda efnahagslegum og þjóðfélagslegum stöðugleika innanlands. En það var stjórnvaldsákvörðun sem tekin var með lýðræðislegum hætti í hverju landi fyrir sig.

En ríkisstjórnir Bretlands og Hollands gengu jafnvel enn lengra. Þær ákváðu að nota opinbert fé til að endurgreiða þeim íbúum sínum, sem lagt höfðu inná Icesave, áætlað tap „þeirra“. Þetta var mun meira fé en það sem hægt var að greiða úr íslenska innistæðutryggingasjóðnum (nokkuð sem þeim var heimilt og þeim bar sennilega skylda til sbr. það sem sagt er að ofan).

Að þessu loknu gerðu ríkisstjórnir Bretlands og Hollands þá kröfu á hendur íslensku ríkisstjórninni, að hún endurgreiddi þeim það sem þær höfðu greitt. Greitt sínum eigin íbúum, ekki Íslendingum! Þær ætluðu með öðrum orðum að breyta þessum einkaskuldum Icesave í opinberar skuldir íslensku þjóðarinnar. - - - - -
Í Suður-Ameríku er talað um „peonaje“: smábóndann sem skuldar auðugum landeiganda fé allt sitt líf og er í rauninni haldið í ánauð, svipað og tíðkaðist á miðöldum. Þetta er ástæðan fyrir því að Íslendingar rísa upp í fullum rétti. Og þetta er ástæðan fyrir því að menn fyllast vanþóknun í Evrópu. En burtséð frá tilfinningalegum viðbrögðum verður að minna á að slík krafa á sér nákvæmlega enga lagastoð, eins og dæmin sanna: Ríki þurfa ekki að standa skil á neinu, nema að „koma á fót og samþykkja innistæðutryggingasjóð“. - - - - -

Fram hefur komið að hinar „dyggðugu og varkáru“ ríkisstjórnir Breta og Hollendinga hafi á sínum tíma haft ákveðnar efasemdir um Icesave og talið að innistæður íbúa í sínum löndum væru betur tryggðar hjá þeim en á Íslandi. Spurningin er, hvort þeim var heimilt að bregðast við? Hvað var þeim í rauninni heimilt að gera, sem „gistiríki“ Icesave? Svarið er skýrt. Tilskipun 94/19 og „Viðauki II“ fjallar beinlínis um þetta atriði: „Kerfi gistiríkisins hefur rétt til þess að láta útibúin greiða framlag vegna bótagreiðslna og skal í því sambandi miðað við þá tryggingu sem kerfi heimaríkisins veitir. Til að auðvelda innheimtu slíks framlags hefur kerfi gistiríkisins rétt til að líta svo á að trygging þess takmarkist ætíð við þá tryggingu sem það veitir umfram trygginguna sem heimaríkið veitir, óháð því hvort heimaríkið greiði í reynd viðbótarbætur fyrir innlánið sem er ótiltækt á yfirráðasvæði gistiríkisins.“ Í stuttu máli getur gistiríkið boðið upp á aukatryggingu og krafist þess að útibú í gistilandinu greiði gjöld þar til viðbótar þeim gjöldum sem greidd eru í landinu þar sem bankinn er með höfuðstöðvar sínar.

Á árunum 2001-2002 tók ég saman skýrslu um tilskipunina „Reglur um viðbótareftirlit með fjármálasamsteypum.“ Þar kom fram skilningur sem Evrópuþingið gerði að sínum og nefnist „meginreglan um gistilandið“. Þar er nánar skilgreint að þegar um alþjóðlega fyrirtækjasamsteypu er að ræða bera yfirvöld landsins þar sem meginumsvifin (ekki móðurfélagið) er að finna, sjálfkrafa ábyrgð á eftirlitinu. Í tilfelli Icesave var það Bretland, sem gerði rétt í því að endurgreiða þeim sem höfðu lagt fé inn í bankann, en gerði rangt með því að snúast síðan gegn Íslandi.

Margir Íslendingar og fulltrúar þeirra virðast haldnir barnalegri þrá, „löngun til að borga“. En mig grunar að hér sé um samviskubit að ræða: Eins og þetta sé guðleg refsing eftir áralanga trú á skjótfenginn gróða. Ég segi því að vel yfirveguðu máli við þessa dugmiklu og hugrökku þjóð: Þið berið hvorki lagalega ábyrgð á þeirri siðspillingu sem nú hrjáir fjármálakerfi heimsins, né heldur eruð siðferðilega sek um neitt í því sem fór úrskeiðis.

Eftir Alain Lipietz.

Höfundur er hagfræðingur og fyrrverandi þingmaður á Evrópuþinginu.

 

ICELANDERS OWE NOTHING: Alain Lipietz.

ÍSLENDINGAR SKULDA EKKERT: Alain_Lipietz.

 

Kynning á Icesave ekki nógu hlutlæg