Icesave og Guðni Th. Jóhannesson

"Gjör rétt, þol ei órétt" (Jón Sigurðsson forseti).

Guðni studdi Svavars­samn­inginn svo snemma sem 19. júní 2009, sagði þá í blaðinu Grape­vine: „Það getur verið að okkur líki Icesave-samn­ingurinn illa, en hinn kost­urinn er miklu verri og kannski er þetta það bezta sem við eða einhver annar gæti fengið.“

Hér eru orð Guðna Th. á frummálinu, svo að enginn velkist í vafa um þá van­hugsun sem fólgin var í meðmælum hans með þeim stórháskalega samningi sem m.a. gaf Bretum fullt dómsvald um öll ágreiningsefni um samninginn og um afleiðingar þess að við gætum ekki staðið við hann (þær afleiðingar gátu m.a. verið stórfelld upptaka ríkiseigna); en Guðni talar: „We might not like the Icesave deal, but the alternative is much worse, and maybe this is the best we or anyone else could get.“

Alveg er makalaust að á framboðsvori 2016 hefur okkar sami Guðni bent ásakandi fingri á Ólaf Ragnar Grímsson með þeim orðum að hann hafi skrifað undir Icesave-samninginn síðsumars 2009.

Hver er Guðni að gagnrýna forsetann? Sjálfur var hann gagnrýnis­laus meðmæl­andi upphaflega Svavarssamningsins. Skilmálalaust mælti hann með honum, sagði aðra valkosti "miklu verri"!

En stjórnarandstaðan á Alþingi 2009 sætti sig ekki við þann smánarsamning og vann að því ötullega að skeyta við hann ýtarlegum fyrirvörum sem drógu svo úr gildi hans fyrir Breta og Hollendinga, að þeir urðu alls ófúsir til að meðtaka hann í slíkri mynd; ekki lagaðist málið fyrir þá, þegar forsetinn hnykkti á þessu við undirritun laganna 2. sept. 2009 með sérstakri áritaðri tilvísun til fyrirvara Alþingis.

Niðurstaðan er einföld: Svavar Gestsson, Steingrímur J., Jóhanna og Össur flögguðu sínum óbreytta Svavarssamningi við Breta og Hollendinga. Guðni Th. (yfirlýstur femínisti) var þeim sammála á sjálfum hátíðisdegi kvenna 19. júní, með hans orðum: "kannski er þetta það bezta sem við eða einhver annar gæti fengið," um leið og hann tók fram, til að hafa þetta alveg á hreinu, að aðrir kostir væru "miklu verri".

Hefði þetta fólk fengið að ráða, hefðum við aldrei fengið að sjá sýknudóminn sem kveðinn var upp í EFTA-réttinum 28. janúar 2013.

Árvekni Guðna var nánast engin: Í sama Grapevine 19.6. 2009 dró hann upp kolsvarta mynd: "augljóslega, ef Ísland myndi segja, að við ætluðum ekki að samþykkja þetta [Icesave-samninginn], þá myndi það gera okkur nánast eins einangruð og Norður-Kóreu eða Búrma (obviously, if Iceland were going to say, we´re not going to accept this, that would pretty much make us as isolated as countries as North Korea or Myanmar)." Þvílík hrakspá! Þurfum við á slíkri spásagnargáfu að halda á Bessastöðum? 

Hann greiddi Buchheit-samningnum atkvæði í þjóðaratkvæðagreiðslunni 9. apríl 2011, lýsti því sjálfur yfir og reyndi eftir á að skýla sér á bak við að 40% kjósenda hefðu kosið eins og hann! Ekki líktist hann þá Jóni Sigurðssyni sem vildi "eigi víkja" frá rétti okkar. Leiðtogar eiga að vera leiðandi kjarkmenn sem standa með rétti þjóðar þegar að honum er sótt.

Einnig Buchheit-samningurinn fól í sér samningslega viðurkenningu Jóhönnu­stjórnar á því, að íslenzka ríkið hefði verið í órétti í Icesave-málinu (þvert gegn öllum staðreyndum um lagalega réttarstöðu okkar skv. tilskipun ESB 94/19/EC og innfærslu hennar í ísl. lög nr. 98/1999). En sá samn­ingur væri nú búinn að kosta okkur hartnær 80 milljarða í einbera vexti, óafturkræfa og það í erlendum gjaldeyri.

Einungis atbeini forsetans og höfnun þjóðarinnar á Icesave-lögunum í tveimur þjóðaratkvæðagreiðslum varð okkur til lausnar: því að Bretar og Hollendingar með ESB í liði með sér höfðuðu þá málið gegn Íslandi fyrir EFTA-réttinum og steinlágu á því bragði. Svo hrein var samvizka okkar af því máli, að við fengum fortakslausan sýknudóm og þurftum ekki að borga eitt penný né evrucent og engan málskostnað!

Það er þung byrði fyrir ungan mann að hafa tekið eindregna afstöðu gegn laga­legum rétti þjóðar sinnar og ekki þorað að biðjast afsökunar. Hitt er meira í ætt við fífldirfsku að voga sér samt að sækjast eftir sjálfu forsetaembættinu hjá sömu þjóð nokkrum árum síðar! Því á ég fremur aðra ósk þessum málvini mínum til handa: um frjósöm ár við sífellt betri fræðimennsku og akademísk störf.

Jón Valur Jensson.

Höfundur, formaður Þjóðar­heiðurs, samtaka gegn Icesave, sat í fram­kvæmda­ráði Samstöðu þjóðar gegn Icesave, sem stóð að undirskrifta­söfnun á Kjósum.is með áskorun á forsetann að hafna Buchheit-lögunum.

Grein þessi birtist í Fréttablaðinu á Jónsmessudag. Höfundur þakkar ritstjórunum birtinguna. Greinin er hér stafrétt eins og hún var send blaðinu og með þeirri mynd, sem send var með henni, en hugsan­lega tóku Frétta­blaðs­menn aðra mynd, eldri, fram yfir þessa af tækni­legum ástæðum.

„Enginn glæpur verið framinn“

Guðni Th. Jóhannesson sendir okkur þrumu úr heiðskíru lofti

Rifjað er upp, að í riti sínu, The History of Ice­land, var Guðni Th. Jó­hann­es­son með gagn­rýni á Ólaf Ragn­ar forseta og máls­vörn hans fyr­ir Íslands hönd í Ice­save-málinu. Hefði dr. Guðni sýnt meiri snarp­leika en Ólafur í vörn fyrir lands­ins rétt í málinu, væri kannski hægt að skilja þetta, en þegar stað­reynd­irnar voru þvert á móti þær, að Guðni gekk öðrum framar í því að gleypa við Svav­ars­samningnum og mæla vinnu­lötum Svavari og nefnd hans bót, þá kemur þetta eins og þruma úr heiðskíru lofti.

Lengi verður í minnum höfð frækileg vörn Ólafs Ragnars fyrir mál­stað Íslands í Icesave-málinu. Óumbeðinn fór hann utan til að glíma við öfl­ugustu frétta­menn BBC og annarra fjölmiðla og hafði betur!

En Guðni heldur því fram, að mál­futningur forsetans hafi þarna "í viss­um til­vik­um verið mis­vís­andi og af­vega­leiðandi". Og hann virðist sýta það, að mál­flutn­ing­ur þessi hafi tryggt hon­um stuðning til að sitja sem for­seti sitt fimmta kjör­tíma­bil. Og þetta stendur hér eftir, að hinn kokhrausti Icesave-samninga-stuðningsmaður Guðni segir for­seta Íslands hafa "af­vega­leitt" er­lenda blaða­menn, þegar umræðan um Ices­a­ve stóð sem hæst!

Eðlilega var hann spurður út í þetta af Morgunblaðinu (maðurinn sem sjálfur gerði sitt til að afvegaleiða almenning!):

Aðspurður hvað hann hafi átt við í text­an­um, seg­ir Guðni það oft flókið að út­skýra mál sitt þannig að er­lend­ir frétta­menn skilji til hlít­ar. Þess vegna hafi Ólaf­ur stund­um þurft að leiðrétta eða út­skýra orð sín upp á nýtt. Ólaf­ur hafi af­vega­leitt umræðuna, vilj­andi eða óvilj­andi ...

Dr. Guðni var í nógum vandræðum fyrir í Icesve-málinu (sbr. þá Frétta­blaðs­grein undirritaðs, sem tengill var gefinn á hér ofar), en Jón Baldur Lorange segir um þetta:

"Þarna vegur Guðni að forsetanum með lúalegum hætti, og minnir þetta óneitanlega á árásir Icesave-sinna og vinstri stjórnarinnar á forsetann á síðasta kjörtímabili. 

Allir viðurkenna í dag að Ólafur Ragnar Grímsson hafi stigið fram á ögurstundu af glæsibrag og haldið uppi þeirri málsvörn sem Ísland þurfti svo sárlega á að halda, þegar ríkisstjórn Íslands skilaði auðu. Sú málsvörn skilaði Íslandi farsælli niðurstöðu."

Fær nokkur um það efazt? Er það ekki einmitt dr. Ólafur Ragnar Grímsson, sem stendur uppi með heiðurinn af því að hafa verið bezti varnarmaður þjóðarinnar, fremur en sá dr. Guðni, póstmódernískur (en helzt til villugjarn) sagnfræðingur, sem nú hyggst verða eftirmaður hans þrátt fyrir sína fortíð í slæmri álitsgjöf um eitt mesta hagsmunamál þjóðarinnar á síðari tímum?

Jón Valur Jensson.

„Ólafur fór stundum á ystu nöf“

Ríkisábyrgð á Icesave var beinlínis bönnuð skv. EES-samningnum og reglum sem Ísland var skuldbundið að hlíta. Eftir Guðmund Ásgeirsson

Þeir sem reyna að halda því fram að það hefði verið "betra" að samþykkja samning um ríkisábyrgð vegna Icesave, þ.á m. höfundur nýbirtrar greinar, Friðrik Jónsson, virðast flestir eiga það sameiginlegt að annaðhvort gleyma eða kjósa að líta vísvitandi framhjá stað­reyndum málsins. Ekki síst því algjöra grundvallaratriði að slík ríkisábyrgð var beinlínis bönnuð samkvæmt EES-samningnum og reglum sem Ísland er skuldbundið samkvæmt honum til að hlíta.

Þar að auki var aldrei veitt heimild á fjárlögum fyrir því að skuldbinda ríkissjóð með slíkri ríkisábyrgð, sem braut því í bága við stjórnarskrá, burtséð frá þeim almennu lögum sem hafnað var í þjóðar­atkvæða­greiðslum. Með því að hafna slíkum ólögum í tvígang var meirihluti kjósenda því í raun ekki að gera neitt annað en að framfylgja stjórnarskránni.

Enn fremur stóð tvennskonar ómöguleiki í vegi fyrir slíkri ríkisábyrgð. Í fyrsta lagi hefðu kröfur á hendur ríkissjóði samkvæmt ríkisábyrgð­ar­samningunum orðið gjaldkræfar í erlendum gjaldeyri, sem var ein­faldlega ekki til í ríkissjóði og var því útilokað að efna þær kröfur. Samningur sem er ómögulegt að efna getur aldrei öðlast raunverulegt gildi. Í öðru lagi hefði ríkið ekki heldur getað beitt skattlagningu til að fjármagna greiðslur samkvæmt samningunum, þar sem heimild til slíkrar skattlagningar var ekki fyrir hendi í lögum þegar hin umræddu atvik urðu. Vegna stjórnarskrárvarins banns við afturvirkni skatta hefði því ekki heldur mátt færa neina slíka heimild í lög eftir að þau atvik urðu.

Loks er markleysa að halda því fram að einhver meintur kostnaður vegna "tafa" á úrlausn málsins hafi hlotist af því illnauðsynlega ferli sem leiddi til synjunar ríkisábyrgðar af hálfu kjósenda og staðfestingar EFTA-dómstólsins á því að sú synjun hafi ekki aðeins verið réttmæt heldur það eina rétta. Hafi slíkar tafir orðið einhverjar, voru þær þvert á móti bein afleiðing hinna ófyrirleitnu tilrauna þáverandi stjórnvalda og borgunarsinna í hópi stuðningsmanna þeirra, til þess að brjóta ekki aðeins stjórnarskrá heldur líka EES-samninginn, og stofna þannig þjóðréttarlegum hagsmunum Íslands í stórhættu. Ef stjórnvöld hefðu strax farið hina einu réttu og löglegu leið, að hafna öllum hugmyndum um ólöglega ríkisábyrgð, hefðu engar tafir þurft að verða á því. Þegar brennuvargar kveikja í húsi og reyna svo að hindra aðkomu slökkviliðs að brunastað, er ekki við slökkviliðið að sakast þó tefjist að slökkva eldinn, heldur brennuvargana!

Samkvæmt staðreyndum málsins er þar af leiðandi algjör markleysa að velta sér upp úr því með endalausum "hvað-ef?" spurningum, hvort það hefði verið "hagstæðara" að samþykkja slíka ríkisábyrgð heldur en að hafna henni af þeirri einföldu ástæðu að sá "valkostur" að sam­þykkja hana var í raun aldrei fyrir hendi sem lögmætur valkostur í neinum skilningi. Allar fullyrðingar um annað eru einfaldlega skáld­skapur, sem er sorglegt hversu margir hafa látið blekkjast af.

Umræða um þjóðfélagsmálefni á Íslandi yrði mun markvissari og gagnlegri, ef hún væri byggð á staðreyndum, frekar en röngum fullyrðingum og skáldskap sem á sér enga stoð í veruleikanum.

Góðar stundir. Lifið heil. Áfram Ísland.

Guðmundur Ásgeirsson.

Steingrímur og Bjarkey leiða lista VG

Guðni Th.: Icesave- og ESB-sinni

ESB-viðhengjur réttlæta þjóðsvik sín í Icesave-mál­inu, nú trúlega til að styrkja fram­bjóð­and­ann Guðna Th., þar áttu þeir sann­ar­lega banda­mann í mál­inu árin 2009-11; og enn er hann opinn fyrir Evrópu­sam­bandinu, jafnvel að samþykkja umsókn naums meirihluta alþingis­manna um inntöku landsins í það stórveldi án þess að bera það undir þjóðina.

Jón Valur Jensson.

Guðni Th. nýtur eðlilega stuðnings gömlu Icesave-samninga-flokkanna!

Ný skoðanakönnun Félagsvísinda­stofnunar HÍ sýnir að 76% kjósenda Sam­fylk­ingar styðja Guðna sem for­seta. 75% stuðn­ings­manna flokks Stein­gríms J. gera það sama! Vinstri menn vita hvað til síns "friðar" heyrir: að sam­þykkja rang­lætis-ásókn Breta og Hollend­inga, svo að við fengjum nú örugg­lega ekki að heyra sýknu­dóminn frá EFTA-dóm­stólnum!

Þeir sáu þetta einmitt rétt: að Guði var þeirra maður, enda samþykkti hann bæði Svavars­samn­inginn í júní 2009 (jafnvel ólesinn, eins og Jóhanna Sigurð­ar­dóttir, þegar hún hvatti samt sína þingmenn til að drífa í að samþykkja frum­varpið!) og eins Buchheit-samninginn snemma árs 2011.

„Það getur verið að okkur líki Icesave-samning­ur­inn illa, en hinn kost­urinn er miklu verri og kannski er þetta það bezta [sic!] sem við eða einhver annar gæti fengið. Haldið eða sleppið, það eru skilaboðin sem við fengum. Ég held að hver sá sem gagnrýnir samninganefndina fyrir linkind sé að horfa, viljandi eða óviljandi, framhjá því hversu ótrúlega erfið staða íslenskra stjórnvalda er.“

Guðni Th. Jóhannesson í blaðinu The Grapevine, 19. júní 2009,* en því er dreift ókeypis víða í Reykjavík a.m.k.

Hann stendur þarna algerlega með Svavari Gestssyni og Jóhönnustjórninni í þessu máli.

Var þetta nú ekki býsna gróft af Guðna að skrifa með þessum hætti? Átti þetta að vera einhver hjálp við þjóðina í málinu? En bíðið við: Hann gekk reyndar miklu lengra og sagði að auki, í sama Grapevine 19.6. 2009:

"augljóslega, ef Ísland myndi segja, að við ætluðum ekki að sam­þykkja þetta [Icesave-samninginn], þá myndi það gera okkur nánast eins einangruð og Norður-Kóreu eða Búrma (obviously, if Iceland were going to say, we´re not going to accept this, that would pretty much make us as isolated as countries as North Korea or Myanmar)."

Þvílík endemis-speki! Hafið þið orðið vör við þessa einangrun?!

Svavarssamningurinn hefði kostað okkur á þriðja hundrað milljarða króna (a.m.k. 208 milljarða, sumir tala um 275 milljarða) og greiðslur einmitt hafizt þetta vor, við hefðum getað þakkað samherjum Guðna Th. það, ef þeir hefðu fengið að ráða.

Ekki gafst Jóhönnustjórnin upp við að þókknast Evrópusambandinu í þessu máli. Icesave-II-lögin (samþykkt á Alþingi 30. des. 2009) voru hennar næsta til­raun, en eftir undirskriftasöfnun InDefence-hópsins og synjun forseta Íslands á lögunum var haldin þjóðaratkvæðagreiðsla 6. marz 2010, þar sem þjóðin tók sannarlega afstöðu í málinu: hafnaði Icesave-II með 98,1% atkvæða og sendi öflug skilaboð út um allan heim, svo að eftir var tekið.

Þá reyndi Jóhönnustjórn Buchheit-samninginn (Icesave-III) sem var loks samþykktur sem lög af 70% alþingismanna 16. febrúar 2011, en var synjað af forseta Íslands 20. sama mánaðar eftir víðtæka undiskriftasöfnun Samstöðu þjóðar gegn Icesave (á vefnum Kjósum.is). Eftir mikla áróðursherferð Icesave-sinna, sem staðið hafði yfir í Rúv og 365 fjölmiðlum og frá ýmsum álitsgjöfum, atvinnurekendum og ESB-sinna frá því um áramótin, var seinni þjóðaratkvæðagreiðslan haldin 9. apríl 2011, og þar höfnuðu 59,9% kjósenda Icesave-III-ólögunum.

Guðni Th. Jóhannesson lýsti því yfir, að hann kysi Buchheit-samninginn, en sá samningur hefði haft þetta tvennt í för með sér:

1. Til þessa dags: hátt í 80 milljarða króna óafturkræfar greiðslur úr ríkis­sjóði til Breta og Hollendinga, í pundum og evrum, m.a. í boði Guðna Th.;
2. að við hefðum aldrei (ef við hefðum lúffað) fengið að líta sýknudóminn frá EFTA-dómstólnum, sem auglýsti sakleysi Íslendinga í málinu. Eins og hreint mannorð er mikils virði, þá var þessi úrskurður ekki ónýtur til að endurheimta traust umheimsins. En nei, það var víst of mikill lúxus að mati Guðna Th. Jóhannessonar!

Makalaust er, að þessi fræðimaður, sem hefur þannig beitt sér gegn lagalegum rétti og hagsmunum þjóðarinnar, skuli síðan telja sig nógu spámannlega vaxinn til að verða forseti Íslendinga!

En ótvíræðar voru niðurstöðurnar úr ofangeindri skoðanakönnun. Þrír af hverjum fjórum vinstri mönnum ætla að kjósa Icesave-sinnann Guðna Th.!

Hins vegar eru kjósendur Sjálfstæðisflokksins miklu sundurleitari: aðeins 53% þeirra ætla að kjósa Davíð, en 29% Guðna, 18% Andra Snæ og 14% Höllu.

Að þessu séðu er ekki ólíklegt að sumir fari að hugleiða, hvort þeir ættu kannski að "kjósa taktískt", þ.e.a.s. að velja Davíð, ef þeir vilja ekki fá þann forseta, sem vann gegn þjóðarhagsmunum og þjóðarrétti í Icesave-málinu.

Í VINNSLU

* Orðrétt sagði Guðni í Grapevine: „We might not like the Icesave deal, but the alternative is much worse, and maybe this is the best we or anyone else could get. Take it or leave it, that’s the message we got. I think anyone criticizing the negotiations team for being weak are ignoring, wilfully or not, the incredibly difficult position the Icelandic authorities find themselves in.“

Jón Valur Jensson.

Halla bætir við sig mestu fylgi