Ísland

eins og undirritaður benti á með skýrum rökum í Frétta­blaðs­grein 24. júní 2016: Icesave og Guðni Th. Jóhannesson -- Sjá einnig þessa stuttu, en skýru grein í Viðskipta­blaðinu 16. maí 2016: Guðni Th. og Icesave

Vegna Icesave-borgunarstefnu sinnar var Guðni aldrei verðugur forseta­frambjóðandi. Afhjúpaður stóð hann uppi sem einn þeirra sem töldu sig kallaða til að berjast fyrir því að þjóðin yrði pínd til að borga þessa ólögvörðu kröfu gamalla nýlenduvelda.

	Guðni gefur kost á sér til endurkjörs
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Kúbu-Gylfi Magnússon viðskiptaráðhr. sagðist ekki geta hugsað þá hugsun til enda, færi svo að Icesave-samningurinn yrði felldur.

Þá væri bara ein­fald­lega allt í uppnámi, öll samskipti okkar við erlend ríki, áætlun Alþjóða­gjald­eyris­sjóðsins, lánasamningarnir frá Norðurlöndum og raunar líka bara hversdags­legir hlutir eins og alþjóðleg bankaviðskipti ...Við værum bara eiginlega búin að einangra okkur frá umheiminum, komin aftur á ein­hvers konar Kúbu-stig, við yrðum svona Kúba norðursins (!!!). (Viðtal við hann á Stöð 2, 26. júní 2009.) *)

https://youtu.be/au_Xtkvaa1Y

Þórólfur Matthíasson, prófessor í hagfræði, var í viðtali hjá Stöð 2 um Icesave-samninginn. Hann sagði að ef Icesave yrði ekki samþykkt mundi "krónan hrynja og fara niður fyrir allt sem við höfum þekkt, og lífskjör hér hrynja gjörsamlega, atvinnuleysi eykst, þannig að við erum með alveg hrikalega sviðsmynd..." Og Þórólfur gekk enn lengra, sagði í Fréttablaðinu 26. júní 2009: "Samþykki Alþingi ekki ríkisábyrgð á Icesave-lánið gæti skapast stríðsástand í efnahagslífinu hérlendis, Ísland fengi hvergi fyrirgreiðslu, fyrirtæki færu unnvörpum í þrot og við yrðum sett á sama stall í samfélagi þjóðanna og Kúba og Norður-Kórea"!!

Kallast þetta kannski að gera sig að fífli frammi fyrir alþjóð?

Fleiri áberandi menn gerðust heldur betur spakvitrir um þetta mál á árunum 2008-12, þar á meðal Jón Gnarr, Dagur B. Eggertsson og  Guðni Th. Jóhannesson. Við fáum að sjá þeirra ummæli hér í næstu grein, væntanlega um helgina.

*) "No, I don´t think the referendum is helpful," sagði Gylfi líka í viðtali 23. marz 2012 við Bloomberg og var þar að tala um þjóð­ar­atkvæða­greiðsl­una! Nei, nei, ekki hjálpleg til að losna við ólögvarðar kröfur Gordons Brown og félaga!! En báðar þjóð­ar­atkvæða­greiðsl­urnar vörðuðu einmitt leiðina að EFTA-dómstóls-úrskurðinum, þar sem Ísland var sýknað af öllum kröfum brezkra og hollenzkra stjórnvalda! Og svo sannarlega fórum við ekki niður á stig Kúbu eða Norður-Kóreu vegna þess! -- og heldur ekki niður á stig Búrma (Myanmar), Guðni forseti!

Jón Valur Jensson.

	Hefði þýtt að Icesave-málið hefði tapast
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Vafalítið hefði Loftur heitinn Altice Þor­steinsson, verkfræðingur og vara­formað­ur Þjóðarheiðurs, samtaka gegn Icesave, auðveldlega getað lesið og túlkað Orkupakka-3 rétt, þ.e. um skuld­bindingu pakkans um að leyfa hér sæstreng og hleypa þannig lausum verðhækkunum og verðbólgu,  ofur­fjárfest­ingum í virkjunum stórum og smáum og heilu skógunum af vindorkugörðum eins og þeim sem Ásmundur Einar Daðason áformar (og erlendir fjárfestar hans), sem og að stuðla að hruni ýmissa innlendra atvinnu­greina og íþyngja öllum raforku­kaupendum hér.

Já, þetta hefði Loftur auðveldlega getað skilið og séð fyrir, alveg eins og hann skildi rétt þá orðanna hljóðan í tilskipun Evrópu­sambands­ins, 94/19/EC, sem fríaði okkur (þrátt fyrir andstæðan vilja ráðandi Brussel-bossa!) við sekt og ábyrgð á Icesave-málinu.

Loftur hikaði ekki við að standa með Íslandi, þótt jafnvel flestir þingmenn Sjálfstæðisflokksins brygðust í málinu (og 75% allra alþingismanna, þegar greidd voru atkvæði um Buchheit-samn­inginn). Loftur, sællar minningar, hafði alla vitsmunalega skerpu til að sjá fyrir sigur okkar fyrir rétti, gersamlega ólíkt þeim sem tregðast til að lesa með skilningi hin skelfilegu ákvæði þriðja orku­pakk­ans, þau sem hér eru rakin í nýlegri samantekt undirritaðs: 

Samþykkt þriðja orkupakkans felur í sér opið framtíðar-samþykki við raforku-sæstreng (með viðauka)

JVJ.

	Vantraust á stjórnmálafólk
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Svo ein­hliða voru samn­ing­arn­ir að sögn Carls Bau­den­bacher, forseta EFTA-dóm­stólsins þegar dóm­ur féll í Ices­a­ve-mál­inu 28. janú­ar 2013. Fram­kv.­stjórn ESB tók þátt í máli Bretlands og Hollands gegn Íslandi, "og því fylgdi viss pressa," segir hann í afar fróðlegu viðtali við Morg­un­blaðið í dag, bls. 34-35.

Með þessu er enn betur staðfest en áður, hve sterk réttarstaða Íslands var og hve réttsýn var andstaðan hér við Icesave-samningana, andstætt stefnu Jóhönnustjórnar, sem vildi láta bjóða sér þvílíka uppgjafarsamninga. Þetta voru hennar "Versalasamningar" (við vitum hve illa fór með þá fyrri, urðu jafnvel átylla heimsstyrjaldar!).

Gegn þessu landsöluliði stóð almenningur, grasrótarsamtök eins og InDefence, Þjóðarheiður, samtök gegn Icesave, og Samstaða þjóðar gegn Icesave, sem nutu velvildar og ómetanlegs tilstyrks forseta Íslands, herra Ólafs Ragnars Grímssonar. Þess ber að minnast á þessum tíma, og þar rís nafn Ólafs Ragnars hæst, en einnig Lofts Altice Þorsteinssonar verkfræðings, sem af óþreytandi elju og vísindalegri nákvæmni rannsakaði allan grundvöll málsins í erlendum skjölum, reglu­gerðum og reglum fjármálastofnana, skrifum beztu fræðimanna vestan og austan hafs og með bréfaskiptum við þá. Og í þriðja lagi ber að heiðra hér leiðtoga og aðra baráttumenn eina stjórn­mála­flokksins sem barðist gegn öllum Icesave-samning­unum á þingi, en sá leiðandi maður (tengdur InDefence-hópnum) var Sigmundur Davíð Gunn­laugs­son, þáverandi formaður Framsóknar­flokksins, en nú Miðflokksins. Síðasti Icesave-samning­urinn frá Alþingi, kenndur við Buchheit, var samþykktur af þremur fjórðu allra alþingis­manna, og er alveg ljóst, að ef Framsóknar­flokkurinn hefði ekki barizt gegn þeim samningi, hefði forsetinn haft lítið svigrúm sem ekkert til að synja lögunum undir­skriftar sinnar, með kannski 90% þingmanna á móti sér.

Mesta hetjan var Ólafur Ragnar Grímsson, sem virkjaði ekki aðeins 26. grein stjórnar­skrárinnar til að hafna því að staðfesta þessi Icesave-ólög, heldur hafði einnig barizt glæsilega, víða á erlendum vettvangi virtustu fjölmiðla, í þágu þjóðarinnar og íslenzkra landsréttinda.

Öll var sú barátta réttmæt og í samræmi við ýtrasta lagabókstaf, þótt andstæð­ingar okkar héldu öðru fram í lágkúrulegri þjónkun sinni bæði við eigin flokka hér heima og við ógnandi ríkisstjórnir Bretlands og Hollands, sem nutu samstöðu sjálfs Evrópu­sambandsins í málinu (og ekki aðeins í formi meðaðildar ESB að málshöfðun UK og Hollands til EFTA-dómstólsins; hefur sú saga verið rakin á þessu vefsetri og er ávallt tiltæk; menn geta jafnvel smellt hér á mánaðarleg yfirlit vefgreina okkar Þjóðar­heiður­smanna, neðst í dálkinum hér til vinstri, t.d. smellt á Janúar 2013, og rakið alla þessa sögu fram og til baka, síðan þessi samtök voru stofnuð í febrúar 2010).

Og ekki ber að gleyma hér sjálfri þjóðinni, sem tvívegis hafnaði Icesave-samningum með stolti og neytti þar réttar síns í þjóðar­atkvæða­greiðslum í boði herra Ólafs Ragnars! Ríkissjóður Íslands og þjóðin sjálf hefur verið hreinsuð af lögbrota-ásökun Gordons Brown og fjármála­ráðherra hans, Alistairs Darling, ríkisstjórnar Hollands og framkvæmda­stjórnar sjálfs Evrópu­sambandsins! Og það er ekki lítils vert að geta borið hér hreinan skjöld, eins og við gerum, en jafnframt höfum við losnað við yfir 80 milljarða vaxta­greiðslur, sem við hefðum orðið að bera hingað til (meira seinna) vegna Buchheit-samningsins, og ennfremur leyst okkar bankamál með langtum glæsilegri hætti en ýmis ESB-löndin (sjá hér neðst).

Já, við höfum ekki enn tæmt hér alla lærdómana af viðtali Baudenbachers dómara við Morgunblaðið í dag. Dagljóst er af orðum hans, að rétturinn var allur okkar megin: "Ég taldi alltaf að við [dómararnir við EFTA-dómstólinn] hefðum tekið rétta ákvörðun. Eftir á að hyggja get ég staðfest það."

Með ákvörðun sinni sýndi EFTA-dómstóllinn fram á sjálfstæði sitt, að sögn Baudenbachers.

Hann er spurður af blaðamanni Morgunblaðsins, Baldri Arnarsyni:

– Hver voru viðbrögð Hol­lend­inga og Breta eft­ir Ices­a­ve-dóm­inn?

„Eft­ir Ices­a­ve-dóm­inn var sá fræðilegi mögu­leiki að Evr­ópu­sam­bandið mót­mælti niður­stöðunni og færi fram á sáttameðferð en ég var ávallt þeirr­ar skoðunar að dóm­ur EFTA-dóm­stóls­ins hefði verið skýr og ef dóm­ur­inn væri vel rök­studd­ur yrði Evr­ópu­sam­bandið aldrei í stöðu til að gera þetta. Það yrði þá enda fyr­ir álits­hnekki.“

Og þetta var ekkert smámál fyrir neina hlutaðeigendur; grípum aftur niður í grein Baldurs og svör dómarans fyrrverandi:

Ices­a­ve eitt stærsta málið í sögu EFTA-dóm­stóls­ins

Bau­den­bacher seg­ir Ices­a­ve-málið eitt það stærsta, ef ekki stærsta sem hafi komið til kasta dóm­stóls­ins. Nefna þurfi til­tek­in sam­keppn­is­mál til sam­an­b­urðar.

Dóms­málið hafi vakið at­hygli um all­an heim og fjöl­miðlar í Banda­ríkj­un­um, Asíu og víðar sagt frá því.

„Það var ekki aðeins vegna staðreynda máls­ins. Það var líka dæmi um smáríki sem þorði að standa á rétti sín­um og dæmi um lít­inn dóm­stól sem fór sína eig­in leið.“

Þessi kafli er einnig rosalega afhjúpandi um málið allt, um góða frammistöðu nokkurra okkar manna fyrir EFTA-réttinum (einn Íslendingur tilgreindur), snilld forseta okkar, fjandskap ESB við okkur í málinu o.fl.:

Á máli Versala-samn­ings­ins

– Hvernig héldu Íslend­ing­ar að þínu mati á Ices­a­ve-mál­inu í upp­hafi?

„Upp­haf­lega voru þeir til­bún­ir að semja og fall­ast á skuld­bind­ing­ar. Þeir voru und­ir mikl­um þrýst­ingi. Ég sá Ices­a­ve-samn­ing­ana. Þeir voru mjög ein­hliða og skrifaðir á óviðeig­andi máli.“

– Hvernig þá?

„Það var tungu­tak ein­ræðis. Það var á máli Versala-samn­ing­anna. Á viss­um tíma­punkti áttaði for­seti ykk­ar sig á því að tæki­færi væri að skap­ast fyr­ir hann og hann kallaði til þjóðar­at­kvæðagreiðslu,“ seg­ir Bau­den­bacher og bæt­ir við að lög­fræðing­ar Íslands í Ices­a­ve-deil­unni hafi staðið sig vel. Þ.m.t. Tim Ward mál­flytj­andi, Migu­el Poiares Maduro, og Kristján Andri Stef­áns­son. (Leturbr. JVJ)

Hann vitn­ar svo í nýja bók sína, Judicial In­dependence, nán­ar til­tekið til­vitn­un í full­trúa ESB þess efn­is að Ices­a­ve-málið hefði farið á ann­an veg ef það hefði farið fyr­ir Evr­ópu­dóm­stól­inn. Þ.e.a.s. tap­ast.

„Hér er und­ir­liggj­andi ásök­un um að við höf­um gert Íslandi greiða.“

– Með því að fara gegn meg­in­regl­unni um eins­leitni?

„Svar mitt er í bók­inni – þetta er rang­ur skiln­ing­ur á eins­leitni,“ seg­ir Bau­den­bacher og rifjar upp stuðning dag­blaða á borð við Guar­di­an og Fin­ancial Times við málstað Íslands.

– Skipti sá stuðning­ur máli. Lög eru lög?

„Lög eru lög, en í slíku máli er einnig alltaf póli­tísk vídd.“

Að lokum ein perla enn:

– Fjöldi ríkja hef­ur glímt við skulda­vanda. Gæti Ices­a­ve-málið átt við þeirra stöðu?

„Eitt af vanda­mál­um sem ríki ESB standa frammi fyr­ir í þessu efni er að þau björguðu öll bönk­um sín­um. Og þau eru enn að hluta að borga til baka skuld­ir en Íslend­ing­ar gerðu það ekki. Þeir gátu það ekki og frá efna­hags­leg­um sjón­ar­hóli var það held­ur ekki rétt. Ekki all­ir spari­fjár­eig­end­ur Ices­a­ve-reikn­ing­anna voru fá­tækt fólk. Þar voru líka á ferð stór­ar stofn­an­ir sem höfðu fjár­fest. Annaðhvort erum við í markaðshag­kerfi, og þá þurf­um við að taka af­leiðing­um gerða okk­ar, eða við erum það ekki.“ (Og dómarinn fyrrverandi fer síðan nánar út í það atriði.)

Hjartans þakkir, Baldur Arnarson, fyrir þetta frábæra viðtal. Morgunblaðið er í fjöldreifingu í dag, þar geta allir lesið það. 

Jón Valur Jensson.

	Icesave var á máli Versala-samninga
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

 Ólaf­ur ræddi "Ices­a­ve-málið í viðtal­inu og hvernig [nánast] öll Evr­ópa ásamt Banda­ríkj­un­um sner­ist gegn okk­ur vegna máls­ins. Rifjaði hann upp hvernig hann hefði nán­ast einn varið málstað Íslands í fjöl­miðlum er­lend­is."

Hér má gera þá athugasemd, að Færeyingar veittu okkur vel þegna aðstoð með láni sínu, og einnig voru pólsk og rússnesk stjórnvöld fús til hjálpar, en ríkisstjórn Geirs Haarde heldur sein til að þiggja það.

Önnur athugasemd: Loftur Altice Þorsteinsson, verkfræðingur og varaformaður Þjóðarheiðurs, var geysiöflugur að verki við að skrifa í erlenda fjölmiðla um málstað Íslands í Icesave-málinu, auk þess að leita gagna víða í tryggingasjóðum, hjá seðlabönkum og stjórnvöldum og að hafa samráð við fróðustu viðskipta­blaðamenn, hagfræðinga o.fl. sérfræð­inga, en það var síðar en sú fyrsta björgunar­viðleitni sem forsetinn okkar var strax farinn að vinna að á árinu 2008. Loftur var vara­formaður Þjóðar­heiðurs, samtaka gegn Icesave, frá stofnun, í febrúar 2010, og mun mikið af starfi hans erlendis að þessu máli hafa átt sér stað eftir þann tíma, en auðveldara væri um það að fullyrða, ef afar vandaður Moggabloggvefur hans (altice.blog.is) væri enn til staðar, en vinstri­sinnaður forráðamaður Blog.is hjá Árvakri tók þá ótrúlegu ákvörðun að þurrka út gervallan bloggvef Lofts vegna óskylds máls og í raun algerlega að ósekju! --Loftur átti einnig fjölda greina í Morgun­blaðinu um Icesave-málið sem og hér á þessu bloggsetri og á vefnum Samstaða þjóðar.

Áfram segir Ólafur Ragnar frá:

Hann sagðist einnig hafa farið á lokaða fundi með helstu seðlabanka­stjór­um og fjár­málaráðherr­um heims á ár­legri viðskiptaráðstefnu Alþjóðaefna­hags­ráðsins í Dav­os í Sviss þegar Ices­a­ve-málið var í há­marki. Sagði hann það hafa verið mikla prófraun að sitja á móti þeim á klapp­stól­um í lokuðu her­bergi og flytja málsstað Íslands.

Eft­ir einn slík­an fund hafi Dom­in­ique Strauss-Khan, þáver­andi fram­kvæmda­stjóri Alþjóðagjald­eyr­is­sjóðsins, komið til hans og sagt að þetta væri allt rétt hjá hon­um. Það væri stórt vanda­mál í stjórn sjóðsins að Evr­ópu­rík­in væru á móti því að hjálpa Íslandi þótt starfs­fólk sjóðsins vildi það." (Mbl.is, feitletr.jvj).

Það var ágætt að þetta kom fram. En þrátt fyrir andstöðu Evrópuríkjanna (sem lesa ber hér sem andstöðu ESB-ríkjanna fyrst og fremst, Noregs þó líka), þá skipti verulegu máli, að ráðamenn Kína tóku ekki sömu afstöðu, heldur beittu sér á sjálfstæðan hátt með Íslandi, eins og forsetinn segir hér í raun frá í fyrsta sinn með ýtarlegum hætti, og er vert að sú frásögn geymist hér á vef Þjóðarheiðurs:

"Kín­verj­ar stóðu með Íslandi gegn of­sókn­um Evr­ópu­ríkja

Ólaf­ur sagði einnig frá því þegar hann skrifaði for­seta Kína bréf og óskaði kurt­eis­lega eft­ir sam­ræðu um ein­hvers kon­ar aðstoð vik­urn­ar eft­ir hrun. Bréfið var af­hent sendi­herra Kína á Bessa­stöðum á laug­ar­dags­kvöldi. Að sögn Ólafs hófu hann og Geir H. Haar­de, þáver­andi for­sæt­is­ráðherra, í kjöl­farið að skrifa bæði for­sæt­is­ráðherra og for­seta Kína bréf vik­um sam­an, sem sendi­herr­ann svaraði svo munn­lega. Þetta hafi leitt til þess að gerður var gjald­eyr­is­skipta­samn­ing­ur á milli seðlabanka ís­lands og seðlabanka Kína. Sagði hann ýmis Evr­ópu­ríki hafa litið upp í kjöl­far heim­sókn­ar seðlabanka­stjóra Kína til lands­ins og hugsað með sér að það væri eins gott að fara að sinna Íslend­ing­um aft­ur.

Þá sagðist hann hafa fengið að heyra það frá seðlabanka­stjór­an­um í heim­sókn sinni til Kína árið 2016, hvernig for­seti Kína hefði gefið þau fyr­ir­mæli að full­trúi Kína í stjórn Alþjóðagjald­eyr­is­sjóðsins skyldi ávallt styðja Ísland gegn of­sókn­um Evr­ópu­ríkja.

„Hvort sem mönn­um lík­ar það bet­ur eða eða verr í umræðunni um Kína, þá skal því haldið til haga að þegar Banda­rík­in og öll ríki Evr­ópu voru á móti okk­ur þá voru Kín­verj­ar til­bún­ir, á mjög fágaðan hátt að senda þau skila­boð til um­heims­ins að Ísland skipti máli, án þess að hafa óskað eft­ir neinu í staðinn."

Fleira bitastætt er í þessu viðtali Loga við Ólaf Ragnar og verður bætt við hér síðar. En Ólafur Ragnar hefur einnig tekið þá góðu ákvörðun að láta dagbækur sínar og minnisbækur, sem hann hélt í sinni forsetatíð, renna til Þjóðskjalasafns Íslands, og hér er hann sjálfur höfðinginn:

	Dagbækur Ólafs varpa ljósi á Icesave
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt