ERUM VIÐ EKKI FULLVALDA RÍKI?

Kúgunarsamningurinn ICESAVE3 mun ótrúlega lúta enskum lögum en ekki íslenskum.  Lögsaga okkar í einu stærsta hagsmunamáli okkar fyrr og síðar verður viljandi flutt til óvinarins.  Já, til ÓVINARINS eins og við séum ekki fullvalda ríki.  HVÍLÍKUR FÁRÁNLEIKI.

Í kúgunarsamningnum segir:

SAMNINGUR ÞESSI OG MÁL, KRÖFUR EÐA ÁGREININGUR SEM RÍS VEGNA HANS EÐA Í TENGSLUM VIÐ HANN, HVORT HELDUR ER INNAN EÐA UTAN SAMNINGA (e. CONTRACTUAL OR NON-CONTRACTUAL), SKULU LÚTA ENSKUM LÖGUM OG TÚLKAST SKV. ÞEIM.

Með öðrum orðum: ALLT sem kemur ICESAVE við mun lúta enskum lögum og það var ekki út af engu, heldur vegna þess að hinir meintu ´vinir´ okkar Bretar vildu það og ætla að NOTA ÞAÐ.  Nú eru þeir farnir að stjórna okkur.  Hvílík niðurlæging og ósvífni ICESAVE-STJÓRNARINNAR. 

 

Hinn svokallaði samningur er óverjandi og ekki saminn fyrir fullvalda ríki.  Saksóknari og íslenskir lögmenn með vit og ekki í vinnu fyrir öflin sem rændu okkur, hljóta að kæra svívirðuna.  Það er verið að kúga okkur og véla gegn fullveldi ríkisins og það er ÓÞOLANDI.

 

Hlustum ekki á alla JÁ-SINNA og meðhlaupara ICESAVE-STJÓRNARINNAR sem núna koma hver á fætur öðrum undan steinunum og hóta okkur.  Við segjum NEI við þessum stórhættulega kúgunarsamningi. 

ÞAU VINNA EKKI FYRIR OKKUR.

 

KÚGUNARSAMNINGARNIR: http://icesave3.wordpress.com/

 

Elle Ericsson.

 

Raddir um greiðsluþrot þagna

Michael Hudson: óskiljanlegt af hverju ísl. stjórnvöld stefna efnahagslegri framtíð þjóðarinnar í voða; greiðslugeta landsins var ekki metin!

• Hudson segir að enginn maður á bandarískum fjármálamörkuðum, sem hann hefur talað við, skilji af hverju íslensk stjórnvöld eru svo áfjáð í að borga háar fjárhæðir til Breta og Hollendinga sem þau skulda ekki. „Ég hreinlega fæ ekki séð að ríkisstjórnin hafi haft hagsmuni íslensks almennings í huga þegar sest var við samningaborðið með Bretum og Hollendingum. 
• Engin ríkisstjórn á að skuldsetja almenning og komandi kynslóðir svo mikið að efnahagslegri framtíð þjóðarinnar sé stefnt í voða. Eina skýringin, sem mér dettur í hug, er að einhverjir háttsettir í stjórnkerfinu hafi óhreint mjöl í pokahorninu sem ef til vill kæmi upp á yfirborðið við ítarlega rannsókn á því hvert Icesave-peningarnir fóru. Það er einfaldlega ekki hægt að skýra svo þrautseiga baráttu gegn hagsmunum þjóðarinnar með vanhæfni einni saman.“

Hudson er sá maður erlendur, sem hæst hefur náð í opinberri þjónustu og tjáð hefur sig um Icesave-mál Íslendinga – eða eigum við ekki að segja: íslenzkra bankamanna og stjórnvalda? Hann er í góðum takti við álit fremstu viðskiptablaða heims, Wall Street Journal og Financial Times, sem hafa tekið afstöðu með okkur Íslendingum og áður hefur verið rakið hér á vef Þjóðarheiðurs, sem mun vera einhver efnismesta vefsíða með upplýsingum, fréttum og frásögnum af þessum málum.

• Hudson segir að illa hafi verið haldið á málum í deilunni við Breta og Hollendinga frá upphafi. „Hvers vegna var ekki skipuð nefnd sérfræðinga til að meta greiðslugetu Íslands og íslenska ríkisins? Það er gott og blessað að tala um skuldir ríkja sem hlutfall af landsframleiðslu, en landsframleiðsla greiðir ekki erlendar skuldir. Afgangur á viðskiptum við útlönd greiðir niður erlendar skuldir og áður en samið er um að taka yfir hundraða milljarða króna ábyrgðir og skuldir verður að meta hver greiðslugetan er og haga samningum um endurgreiðslu í takt við hana. Þetta var ekki gert og ég hreinlega get ekki skilið af hverju.“

 

Þetta er aðeins lítill partur af heilsíðugrein Bjarna Ólafssonar, viðskiptablaðamanns á Morgunblaðinu, með viðtalinu við Michael Hudson. Greinin er á bls. 6 í viðskiptablaði Mbl. í dag. Á sömu opnu er að finna merka grein eftir Jón Gunnar Jónsson, sem er með meistargráðu í lög- og hagfræði, og nefnist 'Hvað stendur í Icesave-samningunum?' Við segjum frá greiningu hans seinna. En hér er greinin með Hudson í heild: 

Skuld sem ekki er hægt að borga verður aldrei borguð.

 

PS. Hér er líka grein: Fyrrverandi ráðherra í hálaunaelítunni ber þjóðinni svik á brýn!

 

Skuld sem ekki er hægt að borga verður aldrei borguð

Skírteini FSA No.207250

Skýrteini FSA No.207250 er trygging Landsbanka Íslands hjá breska tryggingasjóðnum FSCS.  Það er gefið út sem viðbótartrygging (top-up) trygging þar sem breski tryggingasjóðurinn tekur við þar sem trygging heimaríkis þrýtur. 

 

"Incoming EEA firms which obtain cover or 'top up' under the provisions of COMP 14 are firms whose Home State scheme provides no or limited compensation cover in the event that they are determined to be in default". (Handbók FSA, breska tryggingaeftirlitsins)

 

Við eðlilegar aðstæður þá tekur þessi trygging við þegar hámarki tryggingasjóði heimaríkis er náð, og það hámark er 20.887 evrur en ef það mark næst ekki af einhverjum ástæðum, þá tekur cover tryggingin við sbr no or limited compensation.

Skýring þess að þetta er orðað svona er mjög einföld, cover tryggingin á að veita fulla neytendavernd, og þetta sem við köllum alltaf lágmarks bætur, 20.887 evrur eru það hámark sem tilskipun ESB kveður á um að tryggingasjóðir veiti.  

"Kerfi sem tryggir fulla greiðslu innstæðutryggingar að fjárhæð EUr 20.887 er takmark sem ná skal innan eðlilegs tíma en veitir ekki lagalegan rétt frá fyrsta degi að telja" bendir Peter Örebech lagaprófessor í Tromsö alþingismönnum á. 

Þetta veit breski tryggingarsjóðurinn og því telur hann að breskir neytendur fái ekki fulla tryggingavernd nema að bankar EES landanna séu líka með cover tryggingu hjá sjóðnum.  Í bréfi breska fjármálaeftirlitsins er talað um að ICEsave útibúið var "required" til að vera með þessa cover tryggingu, og þá örugglega með tilvísun í smæð íslenska tryggingasjóðsins miðað við stærð breska markaðarins.

 

Þessi trygging Landsbankans, No. 207250 er raunveruleg, hún er til, og hún hefur verið staðfest af bréfi breska fjármálaráðuneytisins til Lofts Altice Þorsteinssonar, meðlims í Þjóðarheiðri sem er samtök fólks gegn ICEsave.  Þar segir að viðskiptavinir ICEsave njóti fullrar verndar og fá greitt út tryggingu sína að fullu.

"Consumers in the United Kingdom could (thus) be sure of the level of protection they had. We would confirm that the FSCS will pay compensation to the maximum limits".

 

Þegar ég pistlaði um þessa tryggingu í pistli mínum Sprengjan í ICEsave þá vakti það athygli mína að flest viðbrögðin sem ég fékk var frá fólki sem hafði réttmætar efasemdir um tilvist og tilgang þessar covertryggingar.  Umræðuna má lesa þar en Loftur Altice sló á hana með ítarlegum rökstuðningi. 

 

Ég held að það sé öruggt að fullyrða að þessar upplýsingar Lofts veki upp réttmætan vafa, sem verður að fá úr skorið.  Þeir sem hundsa slíkan réttmætan vafa hafa því annan tilgang með samþykkt ICEsave frumvarpsins en að gera það sem rétt er samkvæmt lögum og eðli málsins.

Það hljóta allir að sjá að bresk stjórnvöld geta ekki rukkað Íslendinga um lögbundna tryggingu Landsbankans hjá breska tryggingasjóðnum þar sem hún á að greiðast af tryggingariðgjöldum starfandi fjármálafyrirtækja  á breska fjármálamarkaðnum.  Og upplýsingar Lofts benda til að það hafi breski tryggingarsjóðurinn þegar gert.

Það er því verið að tvírukka fyrir sama tjónið, fyrst hjá þeim sem ber að borga, síðan hjá íslenskum almenningi sem kemur málið akkúrat ekkert við.  

Landsbankinn starfaði eftir breskum reglum þar sem tryggingarverndin er skýr, og tryggingarkerfið virkt þrátt fyrir þau áföll sem dunið hafa yfir á fjármálamörkuðum.  Gjaldþrot íslenska tryggingasjóðsins kemur þessu máli ekkert við, hann er aðeins skyldugur til að greiða meðan einhver peningur er til í honum og það er engin lógík á bak við það að íslenskir skattgreiðendur setji pening i hann til að tryggja stöðugleika á breskum fjármálamarkaði.

Skyldur ná ekki yfir landamæri, það er grundvallaregla alþjóðlegs réttar.  

 

Ég segi að það hafi vakið athygli mína að fá flest viðbrögðin frá Já fólki því ég hélt að hinn almenni maður sem vill ekki enda sem breskur skuldaþræll, að hann myndi stökkva á upplýsingar sem afhjúpa þann blekkingarhjúp sem vafinn var um meint lögmæti ICEsave krafna breta.

Mælingartæki Mbl.is námu allavega ekki það stökk.

Það er eins og fólk sé fast í baráttunni, við versus þeir.  Þar sem þrasið sé aðalmálið, en ekki efnisrök málsins.  Og að við séum svo sljó fyrir tölum eftir útþenslu útrásarinnar að við skiljum ekki hvað lágmark þess sem við þurfum að greiða, um 60 milljarðar eru miklir peningar, líka þegar er góðæri og bæði tekjugrundvöllur ríkisins og skuldastaða er í viðunandi lagi.  

Hvað þá þegar allt er í kalda koli, og þjóðarbúið þolir ekki frekari álögur, er nú þegar að kikna undan þeim sem þegar eru.

 

Ef þúsundir manna taka undir kröfuna um frestun þjóðaratkvæðagreiðslu (sem ég vona að Samstaða um Íslandi beri gæfu til að senda fjölmiðlum á eftir) á meðan óháð rannsókn fer fram á hinni raunverulegu tryggingu Landsbankans, og ástæðum þess að stjórnvöld hafa þagað yfir henni þunnu hljóði, þá verður ekki hægt að hundsa þá kröfu.

Þá er ljóst að vilji íslenskra alþingismanna til að borga er meiri en vilji breta til að rukka.

 

Í þessu samhengi skiptir engu máli þó við Nei menn séum með sigurinn vísan því þó margt sé rangt í málflutningi Já manna, þá fara þeir ekki með fleipur að ICEsave sé ekki úr sögunni þó Nei-ið verði samþykkt.  Í því felast aðeins stundargrið, sem ná kannski ekki fram yfir helgi.

Aðilar vinnumarkaðarins hafa hótað þjóð sinni og segjast setja allt í uppnám ef þjóðin hafnar lögleysunni.

Einnig er mjög líklegt að ESB muni hóta einhverjum kárínum.  Og ekki má gleyma Moodys.  

 

Eina ráðið til að fá þetta mál út af borðinu, er að það verði rannsakað, og síðan dæmt í því.  

Þá fær íslenska þjóðin loksins uppreins æru og lausn undan hótunaroki stuðningsmanna breta.

Og upplýsingarnar um þessa cover tryggingu Landsbankans eigum við að nota strax til að þrýsta á stjórnvöld um réttar upplýsingar, um opinbera rannsókn.

Stjórnvöldum er málið skylt því þau hafa aldrei minnst einu orði á að Landsbankinn hafi líka verið með löglega tryggingu i Bretlandi.

 

Alþingi er málið skylt því samninganendin um ICEsave er skipuð af Alþingi og í henni sitja fulltrúar allra flokka.  

Og samninganefndin samdi án þess að taka neitt tillit til tryggingar Landsbankans hjá FSCS og formaður samningarnefndarinnar var svo ósvífinn að tala um að bresk stjórnvöld hefðu þurft að taka lán til að greiða út ICESave trygginguna þegar hið sanna er að bresk fjármálafyrirtæki greiddu hana samkvæmt ákvæðum breska tryggingarsjóðsins en tryggingarvernd neytenda er fjármögnuð með tryggingariðgjöldum fjármálafyrirtækja.

Breski ríkissjóðurinn tók ekki lán til að greiða út ICEsave, hann greiddi ekki krónu sjálfur.

 

Það er undir okkur komið, okkur almennings í landinu hvort krafan um frestun þjóðaratkvæðagreiðslunnar á meðan opinber rannsókn stendur yfir, verði það hávær að stjórnvöld geti ekki hundsað hana.

Við vitum að auðmiðlar, Ruv og fjölmiðlar Jóns Ásgeirs  munu hundsa hana, og ef þöggunin dugar ekki, þá munu þeir fá fólk sem vill borga hvað sem það kostar, til að gera lítið úr henni, skrumskæla hana eins og þeir skrumskæla vilja okkar til að vera fólk en ekki þrælar.

En auðmenn eru ekki almáttugir guðir, þeir geta ekki þaggað niður kröfu fjöldans, ekki frekar en rússneskir skriðdrekar gátu kæft frelsisvilja fólks í Austur Evrópu.

 

Það er aðeins einn aðili sem getur gert þessa þöggun mögulega, og það erum við sjálf.

Þess vegna læt ég þennan bloggpistil standa, án þess að bæta við færslum ,í bili.  Fái hann engin viðbrögð, breiðist boðskapur hans ekki út, þá er ljóst að við höfum ekki kjark til að taka slaginn beint við ófétin, og þá verður svo að vera.

Af nógu er að taka samt, og hér verður áfram hamrað á meðan einhver eldur er til að kynda undir steðjanum.

En allt ICEsave stríðið væri miklu auðveldara ef við fylktum liði og skunduðum á þing til að verja vora þjóð.  Að við héldum í beina orrustu við fjandmenn Íslands.

 

Það er ekki nóg að segja að við séum fólk en ekki þrælar, við þurfum líka að trúa því.

Og sýna það í verki.

Kveðja að austan.

 

Ómar Geirsson.

Skírteini FSA No.207250

ANDRÍKI BENDIR Á GLÆSILEGAN MÁLFLUTNING FYRIR ICESAVE2.

Andríki skrifar: Í því samhengi er rétt að benda mönnum á ekki síður glæsilegan málflutning í þingsal þegar Icesave II var til umfjöllunar. Þarna eru þeir allir, frasarnir sem nú eru endurnýttir til að réttlæta Icesave III.

 

GETUR FORSETINN SKRIFAÐ UNDIR GLÆP??

Getur forsetinn skrifað undir kúgun?  Hvílíkt fáránlegt.  Mun forsetinn geta staðfest ólögin ef meirihluti þjóðarinnar kýs þau yfir minnihlutann??   Mundi hann nokkuð skrifa undir lögbrot eða stjórnarskrárbrot eins og ICESAVE þó brjálaðri stjórninni hafi tekist að pína það í gegnum löggjafarvaldið? 

Ríkisábyrgð verður ekki til úr engu og ekki með fölsunum og hótunum.  Rukkunin er ólögleg og verður ekki liðin.  Stærri hluti þjóðarinnar ætti ekki að geta kosið glæp yfir minni hlutann eða brotið stjórnarskrána gegn honum.  Stjórnarskráin á að verja okkur gegn hættulegum og skaðlegum stjórnmálamönnum og mannréttindabrotum og ofbeldi meirihlutans. 

Vildi geta heyrt hvað lögmenn segja um þetta og þá meina ég ekki aumar málpípur ICESAVE-STJÓRNARINNAR.  Það getur aldrei orðið löglegt og verður aldrei liðið þó við værum í minnihluta að við yrðum pínd til að borga ólöglega rukkun erlendra velda.  Við segjum NEI.  Við getum ekki leyft þeim að komast upp með níðingsskapinn. 

Elle Ericsson.

NEI, VIÐ ERUM EKKI DRULLUSOKKAR.

Maður nokkur, ÞORBERGUR STEINN, spyr í Pressunni hvort við ætlum að verða drullusokkar og meinar ef við borgum ekki kúgunarsamninginn ICESAVE.  

Hann kemur þarna með langar og merkilegar stærðfræðilegar skýringar og útreikninga um hagstæði kúgunarinnar fyrir okkur en minnist ekki einu orði á ólögmæti rukkunarinnar.  

Forsendur mannsins eru þannig forhertar og rangar og geta ekki verið teknar alvarlega.  Og ég nenni ekki einu sinni að hugsa um eða skilja útreikninga hans í samhenginu sem hann vill að við gerum.  

Hann getur líka ekkert vitað hver endalok málsins verða og ætti ekki að koma fram með neina útreikninga á kolröngum forsendum fyrir okkur hin.   Hefði málið farið fyrir dóm og við dæmd til að borga værum við fyrst komin með alvöru forsendur fyrir alvöru mál. 

Maður með fullu viti og minnsta manndóm semur ekki eins og aumingi eða óviti um handrukkunarkröfu við villimenn.  ALDREI.  Og það eru næg rök til að segja NEI.  Við ætlum ekki að vera  DRULLUSOKKAR og segjum NEI.  Við viljum að farið verði að lögum.

Elle Ericsson.

 

 

FÆRA LÖGSÖGU OKKAR TIL ÓVINARINS. HVÍLÍKUR FÁRÁNLEIKI.

Getur ríkisstjórnin fært lögsögu okkar í einu stærsta hagsmunamáli okkar undir lög erlends ríkis eins og ætlunin er með ICESAVE 3?  Nánar, undir ensk lög eins og segir í kúgunarsamningnum.  Og hvað haldið þið nú að það muni þýða fyrir hin ætluðu vinaríki??  Við vitum að það var ekki út af engu sem þeir vildu lögsöguna færða, heldur verður það notað.

Hafa engir lögmenn kært framgöngu ríkisstjórnarinnar í ICESAVE málinu?  Hvað á það að líðast lengi að alþingi og stjórnmálamenn brjóti lög og stjórnarskrá gegn borgurum landsins í eigin þágu og í þágu peningaafla, erlendra sem innlendra, og vegna þrýstings þeirra og vinnumanna þeirra á stjórnmálamenn um að almúginn borgi glæpaskuldir þeirra? 

Hvernig á jörðinni komst núverandi ríkisstjórn, ICESAVE-STJÓRNIN, svona langt með lögbrot, mannréttindabrot og stjórnarskrárbrot gegn okkur?  Hví hefur vitleysan ekki verið stoppuð af dóms- og lögregluyfirvöldum?  Ríkisábyrgð verður alls ekki til þó okkur sé hótað.  Verða ekki yfirvöld að stoppa firrta menn sem geta ekki staðið í lappirnar gegn kúgun og spillingu og ætla að fara heill landsins að voða? 

Elle Ericsson.

Icesave-III: „Þetta getur sprungið í andlitið á okkur“ (Jón Lárusson)

Af hinum afar kærkomnu þremur viðtals-þáttum á ÍNN um Icesave – frá Samstöðu þjóðar gegn Icesave hafði undirritaður sízt heyrt af dúndurefninu frá Jóni Lárussyni, sérfræðingi í afleiðuviðskiptum. Þar saxar hann niður lið fyrir lið málflutninginn um að við megum treysta því, að eignasafn Landsbankans geti farið langt í að standa undir öllum bótakröfum Breta og Hollendinga á hendur Tryggingasjóði innstæðueigenda og (skv. löglausa Icesave-III-samningnum) ríkissjóði okkar.

Icesave-samningssinnar hafa nánast farið hamförum að gera sem mest úr eignasafninu. Grófustu ýkjurnar eru þær, að við getum jafnvel komið út í gróða! En það getur aldrei orðið, því að þeir 26 milljarða vextir, sem greiddir yrðu bara á þessu ári (og meira seinna) eru óafturkræfir, það liggur í eðli máls, vegna þess að vaxtagreiðslur koma svo langt á eftir forgangskröfum, þegar skipt er úr búinu, eins og Jón lýsti.

Málið er einmitt á hinn veginn, að allt bendir nú til, að þrátt fyrir allar fullyrðingarnar um verðmæti eignasafns gamla Landsbankans séu það miklu fremur ofmetið og á hraðri niðurleið. Gildi eignabúsins er ekki fast í hendi, fyrr en búið er að selja, það er aðeins matsverð, sem menn hafa verið að ræða, en Jón rekur þessi mál í viðtalinu, og það stendur naumast steinn yfir steini eftir athugun hans á málinu, rétt eins og skoðun hans á gengishorfum krónunnar, og þetta er H É R ! að finna, í sjónvarpsviðtalinu við Hall Hallsson blaðamann, sem eins og hinir tveir er félagi í Samstöðu.

Jóni er augljóslega mikið til lista lagt á sviði markaðs- og gengismála, menn heyra það fljótt, þegar komið er áleiðis inn í þetta viðtal við hann, að þar talar maður sem er gjörkunnugur hlutabréfa- og verðbréfamarkaði – og já, það er svo, að einmitt sá markaður hefur afgerandi þýðingu fyrir útkomu þrotabúsins á endanum og þar með fyrir hlutskipti Íslendinga, ef þeir láta glepjast til að samþykkja nýja Icesave-samninginn.

Þátturinn er sá nýjasti frá Samstöðu á ÍNN-stöðinni, og með Jóni situr þar einnig fyrir svörum Loftur Þorsteinsson, varaformaður Þjóðarheiðurs, en báðir eru þeir í Samstöðu þjóðar gegn Icesave, sem stóð fyrir hinni farsælu undirskriftasöfnun á Kjósum.is. 

Rökföstum málflutningi Lofts eru lesendur þessarar síðu vel kunnugir, en það er líka ferskt og áhrifaríkt að hlusta á hann ræða málið í þessu sjónvarpsviðtali við Hall.

Dúndurefni – „þetta getur sprungið í andlitið á okkur“

Ég, sem þetta rita, hafði hins vegar allengi átt nafna minn Lárusson að bloggvin, áður en ég fekk að sjá til hans í reynd, þ.e. að kynnast þessum kraftmikla rökhyggjumanni í þeirri frábæru netsútsendingu sem H É R ! er um að ræða (ÍNN-þætti frá því á miðvikudaginn var, 16. marz).

Hann gengur frá Icesave-samningsmönnunum með sinni framgöngu þarna, ég fæ ekki betur séð. Hann rekur það, sem blasir við, í ljósi núverandi þróunar á alþjóðamarkaði, og það er hrollvekjandi að hlusta á hvað gerist, þegar hlutirnir skrúfast þar niður, eins og teikn eru nú um á Bandaríkjamarkaði, sem hefur hér ráðandi áhrif. Hann rekur það lið fyrir lið, hvernig þetta hefur að líkindum áhrif til að lækka verðmæti eignasafnsins og rýra gengi krónunnar og brýtur loks niður greiðslugetu okkar. Hlustið vel, unz seinni hlutinn í millifyrirsögninni hér fyrir ofan er kominn í ljós!

Hér eru lokaorð viðtalsins, sem ættu að draga forvitni ykkar inn í þann mikla rökstuðning, sem á undan hafði farið:

• Hallur Hallsson: „Þetta hefur verið afar áhugaverð umræða. Það, sem í raun og veru þú [Loftur] ert að segja og þið báðir, er, að við erum að spila hér rússneska rúllettu og það eru skot nánast í öllum hólfum?“
• Jón Lárusson: „Já, það eru 5 hólf af 6 hlaðin. Þá er spurningin: Hittirðu á þetta eina tóma?“
• Hallur: „Þannig að líkurnar eru á móti okkur? – þú ert að segja það?“
• Jón: „Ja, ég er bara að segja það, að innheimturnar úr búi Landsbankans eru langt frá því að vera í höfn.“

Ímyndið ykkur ekki, að málavextirnir, sem Jón rakti svo vel í viðtalinu, hafi verið í einhverjum léttúðugum westra-stíl, heldur bar hann allt merki sérfræðings á sviði kauphallar- og gengismála. Sjáið sjálf og sannfærizt!

Jón Valur Jensson. 

ÍSLENDINGAR SKULDA EKKERT: Alain Lipietz.

            Alain Lipietz.

Á sama tíma ætluðu tvær aðrar evrópskar þjóðir, Bretar og Hollendingar, að krefjast þess að umræddar skuldir yrðu greiddar. Evrópskir fjölmiðlar (ekki síst þeir hægrisinnuðu, sem og viðskipta- og fjármálamiðlarnir) lýstu vanþóknun sinni þegar þeir áttuðu sig á því hve fáránlegar kröfur ríkisstjórna landanna tveggja eru. - - - - -

Skuld Icesave er ekki skuld sem hið opinbera stofnaði til heldur einkaaðilar. Hvað gerðist eiginlega? Þegar þetta litla fiskimannasamfélag – sem er álíka fjölmennt og meðalstór borg í Bretlandi - gerðist aðili að EES, hófu menn að losa höft á fjármálastarfsemi. Fámennur hópur frammámanna, bankamanna og hægrisinnaðra stjórnmálamanna notfærði sér miskunnarlaust þessa nýju stöðu. Settur var saman afar rýr lagabálkur sem gerði bönkunum kleift að hefja starfsemi á alþjóðavísu. Starfsemi þeirra tútnaði út og varð á skömmum tíma meira en áttföld þjóðarframleiðsla Íslands.

Í reynd fóru 90% af starfsemi íslensku bankanna fram erlendis, mest í Bretlandi og Hollandi. Til þess að opna útibú í löndum Evrópusambandsins urðu íslensku bankarnir að uppfylla skilyrði tilskipunar Evrópusambandsins 94/19/ EC þar sem sérhvert land er skyldað til að koma á fót „innistæðutryggingakerfi“.

Það er tryggingasjóður í heimalandinu, sem fjármagnaður er með hluta þeirra fjármuna sem lagðir eru inn á reikninga viðkomandi fjármálafyrirtækis og er ætlað að tryggja innistæður sem nemur 20000 evrum. Íslenski innistæðutryggingasjóðurinn tryggir ekki nema lítinn hluta af þessum innlánum bankanna, en menn mátu það svo að ólíklegt væri að eignir þeirra allra gufuðu upp samtímis.

Var íslenski innistæðutryggingasjóðurinn ef til vill mjög veikburða? Var eftirlitið með honum ef til vill sérstaklega lélegt? Richard Portes, forseti Royal Economic Society var ekki þeirrar skoðunar. Hann skrifaði í opinberri skýrslu árið 2007 : «The institutional and regulatory framework appears highly advanced and stable. Iceland fully implements the directives of the European Union’s Financial Services Action Plan (unlike some EU member states)».

Þetta var «well informed common wisdom», hin vel upplýsta almenna viska fjármálaheimsins, greining sem einn glæsilegasti fulltrúi hans, Breti sem orðaður hefur verið við Nóbelsverðlaunin, bauð almenningi uppá. - - - - -

Ísland brást við bankakreppunni eins og önnur ríki og var raunar með þeim fyrstu. Var innistæðutryggingasjóðurinn þar of veikburða til að geta tryggt innistæðurnar? Íslenska ríkisstjórnin hækkaði strax ábyrgðina gagnvart sparifjáreigendum. En hún hafði ekki sama bolmagn og stóru þjóðirnar til að lána innlendum bönkunum gríðarlegar upphæðir til að bjarga þeim.

Þá greip breska ríkisstjórnin til sinna ráða og gerði tvennt í einu: Hún gerði eignir íslensku fjármálafyrirtækjanna upptækar og bauð þeim Bretum sem áttu innistæður í Icesave tryggingu. Sama gerði ríkisstjórn Hollands. Bar þessum þremur ríkisstjórnum einhver lagaleg skylda til að hækka innistæðutrygginguna upp fyrir þá upphæð sem innistæðutryggingasjóðurinn réð við að greiða þeim sem lögðu inn á reikninga hjá Icesave?

Tilskipun Evrópusambandsins sem fjallar um þetta efni (94/19/EC1) er alveg afdráttarlaus um þetta atriði: Svarið er Nei! „Tilskipun þessi getur ekki gert aðildarríkin eða lögbær yfirvöld þeirra ábyrg gagnvart innistæðueigendum ef þau hafa séð til þess að koma á einu eða fleiri kerfum viðurkenndum af stjórnvöldum...“

Ég var eftirlitsaðili, svokallaður „shadow reporter“ fyrir þingflokk Græningja á Evrópuþinginu, í bæði skiptin sem breytingar voru gerðar á tilskipun 94/19/EC. Í þeirri vinnu kom aldrei til greina að endurskoða það grundvallaratriði að opinberir aðilar skuli ekki gangast í ábyrgð fyrir skuldir einkaaðila.

Ríkisstjórnir Íslands, Bretlands og Hollands höfðu auðvitað fullan rétt til að bæta það sem uppá vantaði til að innistæðutryggingasjóðirnir á hverjum stað nægðu. Þegar kreppan skall á var það jafnvel skylda þeirra að gera það, koma þannig í veg fyrir ólgu í þjóðfélaginu og viðhalda efnahagslegum og þjóðfélagslegum stöðugleika innanlands. En það var stjórnvaldsákvörðun sem tekin var með lýðræðislegum hætti í hverju landi fyrir sig.

En ríkisstjórnir Bretlands og Hollands gengu jafnvel enn lengra. Þær ákváðu að nota opinbert fé til að endurgreiða þeim íbúum sínum, sem lagt höfðu inná Icesave, áætlað tap „þeirra“. Þetta var mun meira fé en það sem hægt var að greiða úr íslenska innistæðutryggingasjóðnum (nokkuð sem þeim var heimilt og þeim bar sennilega skylda til sbr. það sem sagt er að ofan).

Að þessu loknu gerðu ríkisstjórnir Bretlands og Hollands þá kröfu á hendur íslensku ríkisstjórninni, að hún endurgreiddi þeim það sem þær höfðu greitt. Greitt sínum eigin íbúum, ekki Íslendingum! Þær ætluðu með öðrum orðum að breyta þessum einkaskuldum Icesave í opinberar skuldir íslensku þjóðarinnar. - - - - -
Í Suður-Ameríku er talað um „peonaje“: smábóndann sem skuldar auðugum landeiganda fé allt sitt líf og er í rauninni haldið í ánauð, svipað og tíðkaðist á miðöldum. Þetta er ástæðan fyrir því að Íslendingar rísa upp í fullum rétti. Og þetta er ástæðan fyrir því að menn fyllast vanþóknun í Evrópu. En burtséð frá tilfinningalegum viðbrögðum verður að minna á að slík krafa á sér nákvæmlega enga lagastoð, eins og dæmin sanna: Ríki þurfa ekki að standa skil á neinu, nema að „koma á fót og samþykkja innistæðutryggingasjóð“. - - - - -

Fram hefur komið að hinar „dyggðugu og varkáru“ ríkisstjórnir Breta og Hollendinga hafi á sínum tíma haft ákveðnar efasemdir um Icesave og talið að innistæður íbúa í sínum löndum væru betur tryggðar hjá þeim en á Íslandi. Spurningin er, hvort þeim var heimilt að bregðast við? Hvað var þeim í rauninni heimilt að gera, sem „gistiríki“ Icesave? Svarið er skýrt. Tilskipun 94/19 og „Viðauki II“ fjallar beinlínis um þetta atriði: „Kerfi gistiríkisins hefur rétt til þess að láta útibúin greiða framlag vegna bótagreiðslna og skal í því sambandi miðað við þá tryggingu sem kerfi heimaríkisins veitir. Til að auðvelda innheimtu slíks framlags hefur kerfi gistiríkisins rétt til að líta svo á að trygging þess takmarkist ætíð við þá tryggingu sem það veitir umfram trygginguna sem heimaríkið veitir, óháð því hvort heimaríkið greiði í reynd viðbótarbætur fyrir innlánið sem er ótiltækt á yfirráðasvæði gistiríkisins.“ Í stuttu máli getur gistiríkið boðið upp á aukatryggingu og krafist þess að útibú í gistilandinu greiði gjöld þar til viðbótar þeim gjöldum sem greidd eru í landinu þar sem bankinn er með höfuðstöðvar sínar.

Á árunum 2001-2002 tók ég saman skýrslu um tilskipunina „Reglur um viðbótareftirlit með fjármálasamsteypum.“ Þar kom fram skilningur sem Evrópuþingið gerði að sínum og nefnist „meginreglan um gistilandið“. Þar er nánar skilgreint að þegar um alþjóðlega fyrirtækjasamsteypu er að ræða bera yfirvöld landsins þar sem meginumsvifin (ekki móðurfélagið) er að finna, sjálfkrafa ábyrgð á eftirlitinu. Í tilfelli Icesave var það Bretland, sem gerði rétt í því að endurgreiða þeim sem höfðu lagt fé inn í bankann, en gerði rangt með því að snúast síðan gegn Íslandi.

Margir Íslendingar og fulltrúar þeirra virðast haldnir barnalegri þrá, „löngun til að borga“. En mig grunar að hér sé um samviskubit að ræða: Eins og þetta sé guðleg refsing eftir áralanga trú á skjótfenginn gróða. Ég segi því að vel yfirveguðu máli við þessa dugmiklu og hugrökku þjóð: Þið berið hvorki lagalega ábyrgð á þeirri siðspillingu sem nú hrjáir fjármálakerfi heimsins, né heldur eruð siðferðilega sek um neitt í því sem fór úrskeiðis.

Eftir Alain Lipietz.

Höfundur er hagfræðingur og fyrrverandi þingmaður á Evrópuþinginu.

 

ICELANDERS OWE NOTHING: Alain Lipietz.

ÍSLENDINGAR SKULDA EKKERT: Alain_Lipietz.

 

Kynning á Icesave ekki nógu hlutlæg

Rök Stefáns Más Stefánssonar og Lárusar Blöndal gegn Icesave-lögunum

Hvers vegna snúa menn við í miðri á og láta jafnvel reka undan straumi, án þess að augljósar ástæður séu fyrir hendi ? Þeir Stefán Már Stefánsson og Lárus L. Blöndal hafa brugðist í Icesave-málinu, án þess að gefa aðrar skýringar en: "Af því bara". Er þessum mönnum ekki annt um orðstýr sinn ?

Fyrir um 9 mánuðum voru þeir Stefán og Lárus í forustu baráttunnar gegn Icesave-kröfum Bretlands og Hollands. Þeir meira að segja gengu svo langt að senda Alþingismönnum opið bréf og skora á þá að hafna Icesave-lögunum sem þá voru til umfjöllunar. Miðað við pólitískar aðstæður er Icesave-III miklu fáránlegra en Icesave-I og Icesave-II voru á sínum tíma. Þrátt fyrir óútskýrð sinnaskipti Stefáns og Lárusar, standa rök þeirra ennþá óhrakin. 

 

Hver voru þá rök þeirra Stefáns og Lárusar, sem birtust í Morgunblaðinu 12. júní 2009 ? Hér eru þau birt almenningi til fróðleiks, án nokkurra fyrirætlana að hafa áhrif á skoðanir lesenda: 

 

Við undirritaðir höfum ritað allmargar greinar þar sem við höfum fært lögfræðileg rök fyrir því að okkur sem þjóð beri ekki að endurgreiða þeim innistæðueigendum sem lögðu inn hjá íslensku bönkunum erlendis fyrir hrunið.

Við höfum ekki fengið nein málefnaleg rök sem hnekkja okkar ályktunum. Ríkisábyrgð verður ekki til úr engu. Til að hún stofnist þarf afdráttarlausa lagaheimild sem ekki er til staðar í dag vegna innistæðutryggingasjóðs.

Við höfum verið þátttakendur í samstarfi ríkja í Evrópu þar sem við höfum tekið upp reglur sem samdar hafa verið af Evrópusambandinu. Ekkert í þeim reglum gerir íslenska ríkið ábyrgt fyrir starfsemi íslenskra einkabanka. Þær reglur hafa hins vegar ekki staðist þær væntingar sem ESB hefur byggt upp í kringum þær. Þær reyndust gallaðar og náðu ekki markmiðum sínum. Þeir ágallar geta hins vegar ekki verið á ábyrgð íslenskrar þjóðar að okkar mati.

Þeir samningar sem nú hafa verið kynntir þjóðinni eru tæpast ásættanlegir. Ekki er með góðu móti unnt að réttlæta að við tökum á okkur ábyrgð sem við höfum aldrei gengist undir eða berum ábyrgð á með öðrum hætti, hvað þá að það sé gert á þeim kjörum sem um hefur verið samið.  Við köllum eftir lögfræðilegum rökstuðningi fyrir þeim samningum sem búið er að undirrita.

Í kynningu samninganefndarinnar á samningunum kemur ekki fram hvers vegna rökum, sem leiddu til þess að íslenska ríkinu bæri ekki að greiða, hafi verið hafnað í samningaviðræðunum. Hafi þau sjónarmið ekki verið höfð að leiðarljósi í samningaviðræðunum að Ísland væri ekki greiðsluskylt var fyrirfram lítil von til þess að ná viðunandi samningum. 

Séu niðurstöður samninganna byggðar á pólitískum sjónarmiðum, t.d. vegna mögulegrar aðildarumsóknar Íslands að ESB, eða beinum eða óbeinum þvingunum, verður að upplýsa það. Síðan verður  almenningur að taka upplýsta ákvörðun um hvort þau sjónarmið réttlæti skuldsetningu þjóðarinnar sem hljóða upp á óvissar en gríðarlegar fjárhæðir þrátt fyrir að lögfræðileg rök hnígi í aðra átt.

 

Áskorun þeirra Stefáns og Lárusar var nokkru lengri og beindist til Alþingismanna sérstaklega. Nú er í vændum þjóðaratkvæði um Icesave-III og allir kjósendur þurfa að undirbúa sig vel undir mikilvæga ákvörðun. Eru framangreind lagarök ekki í fullu gildi ? Varla ætla Íslendingar að láta niðurlægja sig alþjóðlega, vegna innantómra hótana. Hvað sem líður sinnaskiptum þeirra Stefáns og Lárusar, þá eru rök þeirra gegn Icesave-klafanum enn í fullu gildi - eða hvað ?

 

Loftur A. Þorsteinsson.

 

Vill óháð mat á eignasafninu