Sveinn Valfells um Icesave

Grein hans í Mbl. 14. þ.m., Icesave og traust Alþingis, var framúrskarandi. Sveinn var í dag í Silfri Egils og ræddi m.a. það mál. En lesið orð hans hér:

• Nýleg skoðanakönnun sýnir að Alþingi Íslendinga nýtur einskis trausts lengur. Það er uppskeran af störfum núverandi ríkisstjórnar og nokkurra undangenginna stjórna. Einkavinavæðing Landsbanka er gott dæmi, bankinn var afhentur „óreiðumönnum“ í málamyndarútboði, þeir voru lægstbjóðendur og fengu fjármögnun. Afleiðingin var Icesave.
• Steingrímur J. Sigfússon gerði illt ennþá verra og fékk vanhæfan pólitískan samherja til að semja um löglausar kröfur erlendra þjóðríkja vegna Icesave. Kröfur upp á hundruð milljarða vegna skulda sem stofnað var til af einkabanka sem rekinn var af „óreiðumönnum“. Samherji Steingríms samdi um einhliða uppgjöf ríkissjóðs. Steingrímur lagði samt ónýtan samning fyrir þingið. Samningnum var vísað til þjóðar og þjóðin hafnaði honum afdráttarlaust. Stórfé var varið til að laga samninginn, skárri útgáfu var samt líka hafnað.
• Ef Alþingi vill reyna vinna inn traust og virðingu þjóðar verður einhvers staðar að byrja. Augljóst skref er að draga Steingrím J. Sigfússon til ábyrgðar vegna Icesave.

Höfundurinn, Sveinn Valfells, er eðlisfræðingur og hagfræðingur. Fyrri hluta þessarar merku greinar hans má finna í nýlegum pistlum hér á bloggsíðu Þjóðarheiðurs eða rekja sig aftur á bak gegnum þessa vefslóð: "Vinnubrögðin eru ólýsanleg" - og um ráðherraábyrgð í Icesave-máli.

JVJ.

Lilja Mósesdóttir um Icesave-nauðasamninga

Lilja víkur orðum að málinu þannig:

Kröfuhafar gömlu bankanna og útrásarvíkinganna leita enn leiða til að koma kröfum sínum yfir á skattgreiðendur í stað þess að láta gömlu bankana og útrásarvíkingana borga. Forysta stjórnarflokkanna hefur ýtt undir þessa viðleitni kröfuhafanna með ítrekuðum nauðsamningum um „Icesave skuldbindinguna“, andstöðu við almennar skuldaleiðréttingar sem hefðu rýrt eignir kröfuhafa og stuðning við gjaldeyrishöft sem koma í veg fyrir að aflandskrónur og aðrar eignir kröfuhafa verði afskrifaðar. Á bak við aflandskrónurnar og eignir kröfuhafa gömlu bankanna voru einkaskuldir fyrirtækja sem fóru í þrot. Þjóðarbúið hefur því ekki efni á að greiða út þessar aflandskrónur og eignir kröfuhafa ...

Sjá nánar þessa nýju grein á vefsíðu hennar: Þjóðnýting einkaskulda -- almenningur blóðmjólkaður.

"Vinnubrögðin eru ólýsanleg" - og um ráðherraábyrgð í Icesave-máli

"Niðurstaðan var stórkostlegt klúður." Við enduðum á þeim orðum Sveins Valfells í samantekt hér á undan. Hann var að ræða um Icesave-vinnu Svavars! En frábær grein hans hélt þannig áfram:

• "Í seinna skiptið var skipaður erlendur lögfræðingur með haldbæra reynslu, Lee Buchheit. En sá hafði erfitt verk að vinna. Málið var komið í vondan farveg vegna samninganna sem flokksbróðir Steingríms hafði áður gert og Steingrímur lagt fyrir þing og fengið lögfesta.
• Ef ráðherra skipar vanhæfan mann ótengdan sér að semja í þýðingarmiklu máli, það eru stórkostleg afglöp. Að útvega flokksfélaga bitling hjá ríkinu er þjófnaður af almannafé. En Steingrímur J. Sigfússon skipaði mann sem var bæði vanhæfur til starfans og einnig samherji til margra ára í pólitík til að leiða eitt þýðingarmesta milliríkjamál í sögu lýðveldisins, hundruð milljarða voru í húfi. Vinnubrögðin eru ólýsanleg.
• Í lögum um ráðherraábyrgð segir skýrt að krefja megi ábyrgðar ráðherra sem „af ásetningi eða stórkostlegu hirðuleysi [hafi] stofnað hagsmunum ríkisins í fyrirsjáanlega hættu.“ Það gerði Steingrímur J. Sigfússon þegar hann lagði ríkissjóð að veði vegna Icesave.
• Ennfremur segir í 91. grein íslenskra hegningarlaga: „[Fangelsi allt að 16 árum] skal enn fremur hver sá sæta, sem falið hefur verið á hendur af íslenska ríkinu að semja eða gera út um eitthvað við annað ríki, ef hann ber fyrir borð hag íslenska ríkisins í þeim erindrekstri.“ Ekki verður annað séð en að Svavar Gestsson og Steingrímur J. Sigfússon hafi báðir brotið þessa grein, Svavar með frammistöðu sinni í samningum við Breta og Hollendinga og Steingrímur með því að leggja klúður Svavars fyrir þingið.
• Greinilegt er af því sem opinberlega er vitað um þetta eina mál, Icesave, að Steingrímur J. Sigfússon verðskuldar að vera ákærður fyrir Landsdóm. Hverju skyldi þá gegna um aðrar embættisfærslur hans?"

  Það er enn meira í grein Sveins í Morgunblaðinu 14. þ.m., Icesave og traust Alþingis! Engin furða, að hún hafi verið endurbirt á vef Samstöðu þjóðar, en við höfum farið rólegar í það hér, og þó er hún með því albezta sem birzt hefur um Icesave-málið og verðskuldar því að vera öllum aðgengileg. --JVJ.

Stórkostlegt klúður Steingríms og samherja hans í Icesave-máli

"Skýrt er tekið fram í tilskipun ES um innistæðutryggingar að þjóðríki skuli ekki bera ábyrgð gagnvart innistæðueigendum hafi þau innleitt tryggingakerfi. Fram kemur í skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis að innistæðutryggingakerfi á Íslandi var með svipuðum hætti og í mörgum öðrum Evrópulöndum, jafnvel betra en í sumum. Rannsóknarnefndin bendir á að markmið þágildandi tilskipunar ES um innistæðutryggingar hafi verið mótsagnakennd og engar athugasemdir hafi verið gerðar við íslenska fyrirkomulagið fyrir bankahrun. Rannsóknarnefndin er þeirrar skoðunar að Ísland hafi framfylgt tilskipun ES um innistæðutryggingar."

Þannig ritar Sveinn Valfells um Icesave-málið í Morgunblaðinu í dag, í grein sinni Icesave og traust Alþingis, en um þá frábæru grein var rætt hér fyrr í dag og upphaf hennar (fram að þessum texta) birt þar (sjá HÉR!).

Menn eru hvattir til að lesa greinina alla, en þegar hér er komið sögu í henni, fer að hilla undir meiri spennu í henni, eins og sést hér á framhaldinu, og eru þó mestu tíðindin og háskaþrungin spennan þá eftir, enda greinin ekki hálfnuð enn:

• Þegar bankar féllu höfðu neyðarlög verið sett til frekari verndar innistæðueigendum og ríkissjóði. Bresk og hollensk stjórnvöld ákváðu einhliða að greiða út innistæðutryggingar jafnharðan í eigin löndum og gera kröfu á ríkissjóð Íslands en ekki Tryggingasjóð eða þrotabú Landsbanka. Í stað þess að reyna verja hagsmuni ríkissjóðs af krafti skipaði þáverandi fjármálaráðherra, Steingrímur J. Sigfússon, samherja í pólitík til forystu sendinefndar sem semja átti við Bretland og Holland. Svavar Gestsson var fenginn til að semja um ólögmætar kröfur upp á mörg hundruð milljarða, liðlega þriðjung þjóðarframleiðslu, en hafði enga reynslu eða menntun til starfans. Niðurstaðan var stórkostlegt klúður."

Já, hér æstist leikurinn, og fylgið Sveini eftir í blaðinu ...

JVJ. 

Hér sér til sólar í Icesave-málinu!

Á sama tíma og sú ánægjulega frétt var staðfest, að norskur dómari í EFTA-dómstólnum hefði vikið þar sæti i Icesave-málinu vegna vanhæfi, birtist í kjölfarið mögnuð og glæsileg grein eftir Svein Valfells, eðlisfræðing og hagfræðing, í Mbl. í dag. Icesave og traust Alþingis nefnist hún og er ljúf skyldulesning fyrir alla áhugamenn um málið, en þeir skipta tugum þúsunda.

Greinin er sennilega bezta stutta yfirlitið sem birzt hefur um þetta mál hingað til. En hún er ekki aðeins yfirlit um sögu málsins, heldur leiðir einnig með skýrum rökum til niðurstaðna, sem munu standa í fáum einum, en verða mörgum augljósar og afgerandi og gera í sjálfum sér kröfu til aðgerða.

Grein Sveins Valfells hefst þannig:

• Föstudaginn 9. mars birti utanríkisráðuneytið greinargerð um Icesave. Greinargerðin útskýrir á hve veikum grunni kröfur um ríkisábyrgð á innistæðutryggingum vegna Icesave-innlánsreikinga Landsbankans eru byggðar. Greinargerðin var fyrst birt á íslensku, degi síðar á ensku eftir kvörtun til utanríkisráðherra. Enginn blaðamannafundur eða önnur kynning á efni greinargerðarinnar hefur farið fram.
• Núverandi ríkisstjórn festi í tvígang í lög samninga um ábyrgð ríkissjóðs á innistæðutryggingum vegna Icesave. Málið var á forræði þáverandi fjármálaráðherra, Steingríms J. Sigfússonar. Fyrri samningurinn var öllu verri en sá seinni. Eftir þrýsting frá almenningi og grasrótarhreyfingum vísaði forseti Íslands í bæði skiptin lögunum til þjóðar. Báðum samningum var hafnað með miklum meiri hluta greiddra atkvæða.
• Greinargerðin frá 9. mars leggur fram rök sem strax í upphafi hefðu átt að vera tíunduð vel og rækilega, ekki bara gagnvart Bretum og Hollendingum heldur einnig á alþjóðavettvangi. Málstaður Íslands hafði þar og hefur enn mikla samúð þrátt fyrir litla sem enga kynningu íslenskra stjórnvalda. 

Lesið nú framhaldið í Morgunblaðinu og sannfærizt um, hve spennuþrungin saga þetta reyndist verða og af hvílíkri snilld það var skrifað.

En dómarinn norski, Per Christiansen, sem nánast var rutt úr EFTA-dómstólnum, hafði tekið þar sæti "í byrjun árs 2011, en áður hafði hann gegnt stöðu lagaprófessors við háskólann í Tromsø í Noregi," eins og Mbl.is segir frá í frétt, en hann reyndist vanhæfur til að dæma í hinu mikla hagsmunamáli Íslendinga í dómnum, því að "sem lagaprófessor hafði hann tjáð sig í fjölmiðlum um Icesave-málið" og reyndar með neikvæðri umfjöllun um okkar málstað, með áliti, sem eðlilega var gagnrýnt fyrir rökleysu.

• Á heimasíðu EFTA-dómstólsins er tilkynning Christiansens tímasett 21. desember síðastliðinn. Í stað hans mun varadómari af hálfu Norðmanna dæma í málinu. Vakin var athygli á mögulegri vanhæfni Christiansens til þess að dæma í Icesave-málinu í frétt í Morgunblaðinu 22. júní á síðasta ári og síðan aftur 14. desember síðastliðinn. (Mbl.is.)

Hafi Christiansen tilkynnt um þetta í desember, bárust undarlega seint af því fregnir hingað. Loftur Þorsteinsson í Þjóðarheiðri hefur verið röskur við að gagnrýna setu Christiansens í EFTA-dómstólnum á þessu ári, með skýrum rökum og ágengum, og rennir undirritaðan í grun, að sú hafi verið ástæðan til að Christiansen vék úr dómnum. Ef þetta er ekki ástæðan, hefði ekki nú þegar verið búið að skipa annan mann í staðinn? En ýmsum embættismönnum er sýnt um að fá ekkert ryk á hvítflibbann, og ef við skoðum myndina með Mbl.is-fréttinni, þá kemur einmitt í ljós, að Per Christiansen er með fínustu hvítflibbamönnum Norðurlanda!

Jón Valur Jensson. 

Dómari sagði sig frá Icesave

Er ekki GEÐVEIKT að una EES-samningi?

Viggó Jörgensen á snjallan pistil á blogginu í dag: Sökin er hjá Alþingi, að hafa gengið í Evrópska efnahagssvæðið, segir m.a.:

• Eftir að Alþingi ákvað að gerast aðili að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) var landið stjórnlaust, innanlands, í bankamálum. 
• Alþingi og framkvæmdavaldið voru skuldbundin til að setja ekki aðrar reglur en þær sem giltu á EES. 
• Lagasetningarvaldið í bankamálum Íslendinga var komið til Evrópusambandsins (ESB). 
• Þar sem Íslendingar eru ekki í ESB hefði verið hægt að segja upp EES samningnum árið 2005. 
• Sem var síðasta árið til að bjarga íslenska bankakerfinu miðað við þær aðstæður sem urðu eftir það. 
• Þar sem mikill meirihluti utanríkisviðskipta Íslands er við lönd í EES kom engum til hugar að ganga þaðan út. 
• Íslenskir alþingismenn höfðu ekki minnsta grun um hvað fólst í samningnum um EES eins og síðar kom í ljós. 
• Til dæmis þá eftirá-túlkun ESB að íslensk stjórnvöld ættu að bera ábyrgð á innstæðum í einkabönkum. 
• Og stóru ríkin í ESB hafa markmisst unnið að því að þröngva þeirri lögskýringu inn á Íslendinga ...

Framhald greinarinnar má finna hér!

Undirritaður þakkaði Viggó pistilinn, einkum það sem hann ritaði um samninginn ófarsæla um Evrópska efnahafssvæðið, og ég bætti við:

• Nú ætlast þeir jafnvel til, með nýrri tilskipun, sem bíður okkar að innfæra hér í lög, að við tryggjum allar innistæður í bönkunum upp að 100.000 evrum (16,6 milljónum króna) og gerum það með BEINNI RÍKISTRYGGINGU, um leið og krafan um greiðslu tryggingarinnar er stytt úr nokkrum mánuðum niður í 2–3 daga!!!
• Þetta eitt ætti að nægja til að sýna, hvað þetta er GEÐVEIKT!

JVJ.

Vissi Geir eða vissi ekki af Icesave-reikningunum í Hollandi? Hvenær og hvað vissi hann um þá?

Það er undarlegt að Geir Haarde segist fyrir landsdómi ekki hafa haft neina "sérstaka vitneskju" um Icesave-reikningana sem Landsbankinn hóf að bjóða upp á í Hollandi í lok maí 2008.

Yfirheyrslur í landsdómi virðast leiða í ljós stórfelldan ágalla á upplýsingastreymi í stjórnkerfinu um málefni bankanna, það hefur mátt skilja á fréttum í gær og í dag.

• „Ég hafði enga sérstaka vitneskju um það, þeir tilkynntu þetta til Fjármálaeftirlitsins og síðan opnuðu þeir bara,“ sagði Geir og sagði það hafa verið lögum samkvæmt. „En þetta rak ekkert á mínar fjörur sem eitthvert mál sem ég átti að taka afstöðu til. Kerfið var bara eins og það var, og maður sér eftir á að það var auðvitað meingallað að menn gætu vaðið svona í stofnun þessara reikninga, án þess að hafa einhvern sérstakan bakhjarl fyrir því.“

Og takið eftir þessu:

• Geir sagðist hafa haft áhyggjur af Landsbankareikningunum í Bretlandi og fylgst grannt með þeim. „Það stóðu ekki traustar eignir á móti þessu.“

Ef Geir hafði þessa skoðun, af hverju fylgdist hann þá ekki með stofnun Icesave-reikninganna í Hollandi? Spyrja má, hvort það sé hlutverk forsætisráðherra, en það er reyndar mikið ábyrgðarhlutverk, og þar að auki er Geir hagfræðimenntaður og hlýtur að hafa haft auga á meiri háttar fjárhagsmálum sem tengdust beint eða óbeint ríkinu eða öllu heldur þjóðarbúskapnum.

Ef Geir hafði þessar áhyggjur af Landsbankaeignum í tengslum við Icesave-reikningana í Bretlandi, af hverju stafar þá þetta áhugaleysi eða jafnvel þekkingarleysi um Icesave í Hollandi? Vissi hann ekki af sendiferð og glans-auglýsingu Jóns Sigurðssonar, formanns stjórnar FME, í þágu opnunar Icesave-reikninga í Hollandi?

Ef Geir taldi eignaleysi há Landsbankanum í Hollandi, hefði hann ekki átt að vera í miklu sambandi við bankamálaráðherrann Björgvin? Hefði það getað komið í veg fyrir, að Björgvin legði blessun sína yfir auglýsinga-sendiför Jóns Sigurðssonar til Hollands?

Hvers vegna var þeim Geir og Ingibjörgu Sólrúnu leyft að halda Björgvin utan við samráð um bankamál o.fl. efnahagsmál? Báru þau það undir ríkisstjórnina sem slíka? Samræmdist það lögunum um ráðherraábyrgð og verkaskiptingu samkvæmt lögum um Stjórnarráð Íslands?

Geir segist ekki hafa haft "neina sérstaka vitneskju" um Icesave í Hollandi í maí 2008. Þýðir það enga vitneskju? Um það hefði átt að spyrja hann. Og hvenær fekk hann "sérstaka vitneskju" um málið? Hvað gerði hann þá, ræddi hann það þá við FME eða bankamálaráðherrann eða þó ekki væri nema Ingibjörgu Sólrúnu? Á ekki eftir að svara ýmsum spurningum?

Greinilega eru ekki öll kurl komin til grafar í Icesave-málinu. Landsmenn hljóta því að fylgjast áfram með þeim málum, sem eru þó aðeins lítill hluti þess, sem rætt er fyrir landsdómi. En þó að líklegt sé, að brezk og hollenzk stjórnvöld fylgist líka með þessu, þarf það ekki að merkja, að upplýsingar, sem komið hafa fram í landsdómi, eigi eftir að veikja réttarstöðu okkar í einu né neinu.

Um þetta mál og óvænta fleti þess verður fjallað í annarri grein hér í kvöld.

Jón Valur Jensson.

Vissi ekki af Icesave-reikningum